O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
8.18-rasm. Ferma va to‘sinlarni vaqtincha mahkamlash uchun konduktor:
1-ustun; 2-konduktor ramasi; 3-to‘sin yoki ferma; 4-mahkamlovchi vintlar. 
8.19
-rasm. Tashqi va ichki devor panellarini vaqtinchalik mahkamlash: 
a – strubtsinasiz tirgovichlar vintli qisqichlari bilan; b, v – qisqartirilgan tirgovich bilan; 1 
– tashqi devor paneli; 2 – panelning montaj halqasi; 3 – yuqori qamrab oluvchi boshcha; 4 – 
quloqli gayka; 5 – tirgovich quvuri; 6 – taranglovchi mufta; 7 – ponali qamragich; 8 – orayopma 
plitasi; 9 – taranglovchi qurilmali yuqori qamragich; 10 – pastki taranglovchi muftali ushlab 
oluvchi ilmoq; 11 – ichki devor paneli; 12 – universal qamragich. 

---

356 
8.3.4. Elementlarni to‘g‘rilash 
Elementlarni to‘g‘rilash montaj qilinayotgan konstruktsiyalarning loyihaviy 
xolatga aniq mos kelishini ta’minlaydi. Montaj qilinayotgan konstruktsiyalarning 
turi, tutashmalari va ustivorligining ta’minlanganlik sharoitlariga bog‘liq ravishda 
to‘g‘rilash ishlari ko‘z bilan chamalab yoki o‘rnatish jarayonida asbob-uskunalar 
yordamida (instrumental) to‘g‘irlanadi, bunda konstruktsiyalar montaj 
mexanizmlari bilan ushlab turiladi yoki o‘rnatilib mahkamlangandan so‘ng 
bajariladi. 
Ko‘z bilan chamalab (vizual) to‘g‘irlash
konstruktsiyalarning tutashgan 
joylari va tayanch yuzalari yetarlicha aniq bo‘lganda olib boriladi. Bunda po‘lat 
ruletkalar, kalibr, andazalar va boshqalar qo‘llanilishi mumkin. 
Asbob-uskunalar bilan (instrumental) to‘g‘irlash 
faqat tayanch yuzalar, 
montaj qilingan konstruktsiyalarning chetki yon tomon asoslari yoki ular tutashgan 
joylar tekshirilganda montaj elementlari va konstruktsiyalarini aniq o‘rnatish 
murakkab bo‘lgan hollarda bajariladi. Bunday tekshirish maxsus montaj 
moslamalari (konduktorlar, rama-sharnirli indikatorlar va shunga o‘xshashlar) 
o‘rnatilganda olib boriladi. Asbob-uskunali to‘g‘irlash to‘g‘rilash montaj qilingan 
konstruktsiyalarni reja bo‘yicha balandlik va vertikal holatlarini tekshirishning eng 
keng tarqalgan turidir. Bunday to‘g‘irlash jarayonida teodolit, nivelir, lazer 
uskunalari va qurilmalari qo‘llaniladi.