O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

7.3.2. G‘ishtni tashish 
 
G‘isht paket usulida tagliklarda yoki konteyner usulida tashiladi. 
Paketli usul
g‘ishtni zavoddan g‘isht teruvchining ish o‘rnigacha tashishda 
amaliy jihatdan qo‘l mehnatiga yo‘l qo‘yilmaydi. Bu usulda asosiy moslama yon 
tomonlariga ilmoqlar payvandlangan chetlari po‘lat burchakliklar qoplangan, 
yog‘och yasalgan taglik-shchitlar hisoblanadi. G‘isht pishirilgandan so‘ng maxsus 
aravachalardan tagliklarga ortiladi, ular esa kranlar yordamida avtomobillarga 
o‘rnatiladi. G‘isht teruvchilarning ish o‘rniga g‘isht metall g‘iloflar yordamida 
uzatiladi, bu g‘ilof tagliklar ustidan kiydiriladi va ilmoqlar bilan mahkamlanadi. 
G‘ishtni tagliklarga “archa” shaklida terish ma’qul, bu holda ishonchli bog‘langan 
paket hosil qilinib, uning uchun to‘suvchi konstruktsiyalar talab etilmaydi. 

---

289 
O‘lchamlari0,52 x 1,03 m bo‘lgan bitta taglikka 200 ta gacha g‘isht taxlanadi. 
Shchitining chetlari bo‘yicha uchburchakli tayanch brusokli tagliklar g‘ishtni 
“archa” shaklida taxlashda foydalaniladi, chetlarida tayanch plastinalari bo‘lgan 
tagliklardan keramik bloklarni tashishda foydalaniladi (7.10-rasm).
7.10-rasm. G‘isht va toshlarni tagliklarga (poddon) taxlash usullari: 
a – keramik toshlarni kesishadigan bog‘lash bilan ilmoqli taglikka taxlash; b – g‘ishtni 
kesishadigan bog‘lash bilan ilmoqli taglikka taxlash; v – g‘ishtni “archa” shaklida ilmoqli 
taglikka taxlash; g – o‘shaning o‘zi, tayanch brusli taglikka taxlash. 
 
Konteyner usulida
g‘isht zavodda yog‘och metall taglikli universal 
konteynerga taxlanadi, unda 100 dan 180 ta gacha g‘isht yoki bir yarimta 
kenglikda bloklar joylashtiriladi (7.11, g. d. rasm). Konteyner g‘ilofi g‘isht ish 
joyiga yetkazib berilgandan so‘ng yig‘iladi va zavodga qaytariladi. 
Paketli usulda tashishda konteynerli usuldagi tashishga qaraganda g‘ishtni 
tashish narxi 10% ga, mehnat sarfi esa 20% gacha qisqaradi.

---

290 
7.11-rasm. G‘isht-tosh terish uchun asbob-usko‘nalar (inventarlar): 
a – qorishmani qabul qilish va berish uchun qurilma; b – jag‘li qulfli bunker; v – 
qorishma qutisi; g – qamrab oluvchi g‘ilof; d – o‘zi tortilib bog‘lanadigan tutqich; 1 – 
qorishmani aralashtirish uchun mo‘ljallangan idish; 2 – motor bo‘lmasi; 3 – qopqoq; 4 – 
qorishmani chiqarish qulfi; 5 – shturval; 6 – stropovka (bog‘lash) uchun sirtmoq; 7 – ko‘ndalang 
brusokli taglik; 8 – g-simon yarim g‘ilof; 9 – tutqich ramasi; 10 – tutqich qurilmasi.