O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
7.4. G‘isht teruvchilarning mehnatini tashkil etish 
 
G‘isht terish ishlarini bajarish odatda ikki usuldan biri bo‘yicha tashkil 
etiladi. oqimli-bo‘lingan va oqimli-halqali (konveyerli) usullar. 
Oqimli-bo‘lingan usul
shu bilan ajralib turadiki, bunda qamrov zvenolarga 
biriktirilgan bo‘linmalarga (bo‘lma) bo‘linadi, shu bilan birga zvenolar terishning 
xususiyatiga bog‘liq holda “ikki”, “uch”, “to‘rt” va “beshlik” bo‘ladi. Bo‘linmalar 
miqdori va ularning o‘lchamlari terishning qiyin osonligiga bog‘liq holda va 
zvenoning smenadagi ish unumdorligiga qarab belgilanadi. Hisob-kitoblarda 

---

292 
smena davomida bo‘linmaning butun uzunligi bo‘yicha devor qismining uchastkasi 
yarus balandligida terishga asoslanib olinadi. Yarusning balandligini 2,5 
qalinlikdagi g‘ishtli devorlar uchun 1,0...1,2 m atrofida, 3 g‘isht qalinligidagi 
devorlar uchun 0,8...0,9 m etib qabul qilinadi.
 
 “Ikkilik” zvenosi
deraza-eshiklar o‘rni (teshiklar) ko‘p bo‘lgan vaziyatlarda 
va devor qalinligi 1,5 g‘ishtgacha bo‘lganda terishni bajaradi. Zveno tashqi va 
ichki chetki versta qatorlarini teruvchi yetakchi g‘isht teruvchidan va devorga 
materialni joylashtirib turuvchi va o‘rta qatorni teruvchi yordamchidan iborat 
bo‘ladi. Ishni yordamchi boshlab beradi, u qorishmani tashqi chetki versta qatorga 
yoyadi va g‘ishtni 2...5 m oldinga taxlab chiqadi, shundan keyin asosiy g‘isht 
teruvchi ishni boshlaydi, u tashqi qatorga g‘isht teradi. Bo‘linmaning oxirigacha 
yetib, teskari yo‘nalishda ichki versta qatorga g‘isht terishga o‘tadi. Oxiriga borib, 
u keyingi qatorning tashqi versta qatorini terishga o‘tadi, shu tarzda ish tsikli 
takrorlanadi. Ko‘p qatorli bog‘lash tizimida ma’lum hajmdagi o‘rta oraliq mavjud 
bo‘lib, uni yordamchi teradi.
7.1-jadval