O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

SHERDOR MADRASASI 
(1619-1636 yillar) 
4-nuqta: (Sherdor madrasasining to„g„risida) 
Hurmatli mehmonlar 
qarshingizda Sherdor madrasasi. Sherdor madrasasining qurilishi1619-yili Ulug‗bek 
xonaqosining shu paytga kelib vayronalarga aylangan joyida, Yalangtush Bahodir 
amri bilan boshlanib, 1636-yilida bitkazildi. Qurilish 17 yil davom etgan. «
Ushbu 
inshoot me‟mor Abdul Jabbor san‟ati bilan barpo etildi»
degan so‗zlar peshtoqning 
ichki arkida qora ustidan oq harflar bilan nishon etilgan. 
Me‘mor Abdul Jabbor Sherdor madrasasini O‗rta Osiyo me‘morchiligiga xos 
uslubda yaratdi. Bu binoning rejasi Ulug‗bek madrasasiga o‗xshash bo‗lib, lekin 
undagi katta darshona va masjid bu binoda mavjud emas. Sherdor madrasasidagi 
naqshdor ohanglar Ulug‗bek madrasasidagidek bo‗lib, boshqa uslubda, ayrim 
joylarida esa yangi mavzuda qo‗llanilgan. 
E‘tiboringizni madrasa peshtoqiga qaratmoqchiman! Bosh peshtoqgulobasi 
tillasimon sariqohangda bo‗lib, unda g‗aroyib binafsha rang, qora yo‗l-yo‗l 
yo‗lbarslar, kulrang - ko‗k dog‗li oqkiyiklarni quvib yetishi tasvirlangan, yo‗lbarslar 
ortida esa nurli quyosh. Bu tasvirni ikki xil tarzda ta‘riflash mumkin. Birinchisiga 
ko`ra, qora yo`l – yo`l yo`lbarslar bu Bahodir Yalangtushbiy, oq kiyiklar uning 
dushmanlari, quyosh esa doimo uning yo`lini ochib berguvchidir. Ikkinchi ta‘rifga 
ko`ra esa, yo`lbarslar bu – talabalar, oq kiyiklar bu – bilim, quyosh esa ularning bu 
yo`llarini doimo nurafshon etuvchidir.
Endi esa hurmatli mehmonlar mana shu qabr oldiga yul olsak.
5-nuqta: (Qabr oldida) 
Sizko`rib turgan qabr Muhammad Kotong`uning 
qabrlari hisoblanib, bu insonqassoblik bilan shug`ullanganlar, ma‘lumotlarga 
qaraganda aynan Sherdor madrasasining qurilishida ustalarga go`sht ta‘minotiga 
homiylik qilganlar. Aynan shu ishlari sharafiga vasiyatlariga ko`ra shu joyda 
ko`milganlar. Rivoyatlarga ko`ra bu inson barcha qassoblarning piri hisoblanib, 
mahalliy aholi bu insonning qabrlari oldiga kasalmand uy hayvonlarini olib kelib 
quyishar, uy hayvonlari esa sog`ayishar ekan. 

---

98 
E‘tiboringizni mana bu archasimon tarzda terilgan gishtli yo`lakchaga 
qaratmoqchiman. XV asrda aynan shu maydondagi barcha yo`lakchalar shu 
ko`rinishda bo`lgan. Hozir esa siz ko`rib turgan yo`lakchaning bir bo`lagi bizgacha 
XV asrdan yetib kelgan.
Endi esa hurmatli mehmonlar Sherdor madrasasining ichiga yo`l olsak! 
Marhamat!