O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Gid kasbining shakllanishi bosqichlari
6
 
Bosqich- 
Lar 
Jarayon nomi 
Harakat joyi 
1 
Insonlar bilan madaniy jamoaviy 
ishlarni olib borish ishtiyoqining 
shakllanishi 
Umumta‘lim maktabi, klubli 
muassasalarda 
2 
Mutaxassislik bo‗yicha bilimlar 
tizimiga ega bo‗lish 
OTM, kurslar, mustaqil o‗rganish 
3 
Kasbiy mahorat asoslarini 
o‗rganib olish 
Gidlarni tayyorlovchi kurslar, 
turizm mutaxassisligi bo‗yicha 
OTMda 
4 
Mutaxassislik bo‗yicha bilim, 
malaka, ko‗nikmalarni 
takomillashtirish 
Malaka oshirish kurslari, gidlarning 
uslubiy to‗garaklarida 
Kasbiy talablar.
Gid kasbini tanlagan insonlarga ushbu kasb bir necha 
talablarni qo‗yadi, ya‘ni madaniy-tarbiyaviy ishlarga ishtirok etish ishtiyoqi, tarbiya 
jarayonida ekskursiya xizmatining mohiyati, undagi o‗z rolini tushunishi, burchini 
his etishi, yaxshi diksiyaga ega bo‗lishi, bir yoki bir necha ekskursiya mavzulari 
bo‗yicha aniq bilimlarga ega bo‗lishi, madaniyatsizlik va eskicha qarashlarga befarq 
bo‗lmasligi, o‗z bilimlarini uzluksiz takomillashtirishi, yangilikka intilishi, ishda 
tashabbus ko‗rsatishi va ijodiy yondashishi, ekskursantlarni qiziqtirishi va talablarini 
chuqur o‗rganishi, turli guruhdagi insonlarga xizmat ko‗rsatishda turlicha yondashuv; 
tarbiyaviylik, yuqori madaniyat va xulq-atvor, ekskursantlar bilan to‗ri munosabat 
5
Ўзбекистон Республикасининг «Туризм тўғрисида»ги Қонуни//«Халқ сўзи» газетаси, 1999. 
6
3.1-jadval. Muallif ishlanmasi.

---

27 
yuritishi, ekskursiya xizmatini o‗tkazish uslubiga ega bo‗lishi, xullas, kasb sirlarini 
yaxshi bilishi kerak. 
Kasb va mutaxassislik.
Gidlarning kasbiy mahoratini takomillashtirishning 
asosiy yo‗nalishlaridan biri mutaxassislikdir. Eng avvalo «kasb» va «mutaxassislik» 
kabi ikki tushunchaningmazmuni va o‗zaro aloqasini aniqlab olamiz. 
Kasb
– aniq bilim va ko‗nikmalar jamlanmasini talab qiluvchi mehnat faoliyati 
shaklidir. 
Mutaxassislik
– bir kasb zaxirasidagi faoliyat turi. Masalan: vrach bu – kasb 
bo‗lsa, terapevt, jarroh, stomatolog bu - mutaxassislik va sh.k. Kasb asosiy faoliyat 
turi bo‗lsa, «mutaxassislik» tushunchasi ma‘lum kasb doirasida bilimva mahoratga 
erishganlik darajasini ko‗rsatadi, ya‘ni, mutaxassis bu biror mutaxassislikni 
professional egallagan ishchidir.