O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Bolalarda semizlik va unda davolovchi jismoniy tarbiyani qo‘llash.
Bolalarda semizlik (ortiqcha vazn) – turli yoshda kuzatilishi mumkin. 1 oydan 2 yoshgacha bo‘lgan bolalarda, agar tana vazni normal vazndan 30–50 % (va undan yuqori)ga oshgan bo‘lsa, ularga paratrofiya tashxisi qo‘yilib, dispanser ro‘yxatiga olinadi. Bunday bolalarga maxsus parhez, uglevodlar va yog‘lar miqdori kamaytrilgan mahsulotlarni iste’mol qilish tayinlanadi. Asosan, sabzavot va mevali pyurelar, sharbatlar, kaloriyasi pastroq bo‘lgan bo‘tqalar yeyiyshlari kerak. Bundan tashqari ozdiruvchi massaj va cho‘miltirishlar buyuriladi. Uch yoshdan katta bo‘lgan bolalarda semizlik sabablari turli xil bo‘lishi mumkin. Та’sir etuvchi semizlikka olib keluvchi omillardan biri bolaning noto‘g‘ri ovqatlanishi, uglevodli mahsulotlar va yog‘larning (ayniqsa, hayvonot yog‘ mahsulotlari) ko‘p iste’mol qilinishi. Shuningdek, kamharakatlilik – gipodinamiya, endokrin buzilishlar, moddalar almashinuvining buzilishlari, xususan, lipoid (yog‘lar) almashinuvining buzilishi, irsiy moyillik ham bolalarda semizlik sababchisi bo‘lishi mumkin. Semizlikni davolashda bir necha aspektlarga tayangan holda, davolashni doimiy ravishda olib borish lozim. Davolash ikkita asosiy qismdan iborat. Bu – parhez va davolovchi jismoniy tarbiya. Bu ikki tuzuvchi qism barobar olib boriladi, shundagina yaxshi natijalarga erishish mumkin


Skolioz haqida tushuncha
Skolioz – bu bolalar va o‘smirlarda ko‘p uchraydigan kasallik bo‘lib, umurtqa pog‘onasi yon tomonga (chop yonga) qiyshayib 15 ketishi bilan xarakterlanadi. Bu kasallik birdaniga boshlanmaydi, bola o‘tirishni va yurishni boshlaganda, bog‘cha va maktabning boshlang‘ich sinf davrlarida uning noto‘g‘ri o‘tirishi, yotishi (haddan tashqari yumshoq o‘rinda yotishi), o‘quv stol-stulini bolaning bo‘y-bastiga, gavdasiga to‘g‘ri kelmagan holda uzoq vaqt o‘tirishi natijasida rivojlanadi. Bola bir sinfda bir yil o‘qiydi, demak, bir yil davomida ana shunday noto‘g‘ri holatda o‘tirib keladi, umurtqa pog‘onasi esa qiyshayib va noto‘g‘ri o‘sib boraveradi. Kasallik, asosan, 1 -, 6 -, 9-sinf o‘quvchilari dispanser ko‘rigidan o‘tayotganda, ortoped-shifokor tomonidan aniqlanadi. Bunday bolalarni dispanser nazorati ro‘yxatiga qo‘yib, ular yilda 2–3 marta shifokor ko‘rigidan o‘tadilar va har 3 oyda skoliozni davolashga qaratilgan maxsus fizioterapevtik davo-muolajalar (massaj, davolash badantarbiyasi, dori-darmonlar va vitaminlar) oladilar.