O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Yog‗lar almashinuvi.

Yog‗lar ham oqsillarga о‗xshash odam organizmida plastik va energetik ahamiyatiga ega. 1 g yog‗ organizmda kislorod ta‘sirida oksidlanib, 38,3 kDj yoki 9,3 kkal energiya ajratadi. Yog‗lar ikki xil bо‗ladi: hayvon yog‗lari va usimlik moylari. Dumba, charvi va tuxumning sarig‗i tarkibidagi yog‗larida xolesterin moddasi kup. Bu modda ateroskleroz kasalligini vujudga kelishiga sabab bо‗ladi. Shuning uchun yoshi 40 dan oshgan odam hayvon yog‗ini kamroq is‘temol qilishi kerak. Usimlik moylari esa tuyinmagan moy kislotalari bо‗lib, ular xolesterin moddasini eritadi va u organizmdan chiqib ketishiga sharoit yaratadi, Shuniig uchun usimlik moylari yoshi ulgaygan kishilarda ateroskleroz kasalligining oldini olishda muhim rol о‗ynaydi. Odam organizmining fiziologik ehtiyojiga kura, sutkalik ovqat tarkibida yog‗ va oqsil miqdori deyarli teng bо‗lishi kerak. Kundalik ovqat tarkibida yog‗ yetmasligi bolalar va о‗smirlar organizmining о‗sishi va rivojlanishi sekinlashuviga sabab bо‗ladi. Bundan tashkari yuqimli kasalliklariga tashqi muhitning noqulay ta‘sirlariga sovukda, odamning chidamligini, akliy va jismoniy ish bajarish qobiliyatini pasaytiradi, aksincha yog‗larni normadan ortiqcha is‘temol qilish odamni semirishga sabab bо‗ladi. Ortikcha yog‗ teri ostida, charvida, yurak buyrak atrofida tо‗planadi. Semirish odamning ish faoliyatini pasaytiradi va sog‗ligini zaiflashtiradi.

4.