O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti



Download 1,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet157/297
Sana12.01.2022
Hajmi1,9 Mb.
#336017
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   297
Bog'liq
professional etika va etiket

Ta‘ziya marosimlari  etiketi 
Ta‘ziya bu ko‗ngil so‗rab, yupatish demakdir.  Dinimizda ta‘ziyani shar‘iy odat 
bilib,  u  uch  kun  qilib  belgilangan.    Ta‘ziga  borish  kerak  bo‗lgan  inson  urf-
odatlarimizni  hurmat  qilgan  xolda  etiket  bo‗yicha  kiyinishi,  o‗zini  tutishi, 
muomala qilishi lozim.  
Ba‘zi urf-odatlarga ko‗ra, ayollarning qarsak chalib, o‗likning atrofida yig‗lash 
odatlari bor. Masalan, G.P.Snesarev fikricha
34
, Xorazmda o‗lgan kishining atrofida 
ayollar  qarsak  chalib  yig‗lashadi.  Bu  odat  rus  krestyan  odatlari  bo‗yicha  o‗lgan 
kishi haqida xabar kelganda ayollar bir marta qarsak chalishadi.  
Ozarbayjon  xalqi  an‘analari  bo‗yicha  qarsak  chalgandan  keyin  o‗zining 
ko‗kragi urib oh tortadi va cheksiz qayg‗u-nadomatini bildiradi
35
.  
Abxazlarda bir-biriga nadomat bilan qayg‗urgan holda chapak chalinadi
36

Tojiklarning  dafn  marosimlarida  ayollar  yuzini  tirnoqlari  bilan  shilishadi, 
sochlarini yulib, o‗zlarini uy devorlariga urishadi
37

Gruzinlarda  juda  yaqin  qarindoshlari  uchun  bir  yili,  qarindoshlarga  40  kun, 
qo‗ni-qo‗shnilar uchun 3 kun a‘za tutish lozim
38

                                                
32 
Маслова Г.С. Народная одежда в восточнославянских традиционных обычаях и обрядах  XIX -  начала XX 
в. – М., 1984, с.200 (Приложение И.И.Шангиной). 
33 
Матвеев В., Панов А. В мире вежливости.- М.: 1983, с.124. 
34 
Снесарев Г.П. Реликты домусульманских верований и обрядов у узбеков Хорезма. – М., 1969, с.155. 
35 
Балаян 
А.Р., 
Шабанов 
А.Ш. 
Некоторые 
особенности 
коммуникативного 
поведения 
азербайджанцев//НКСР, с. 90. 
36 
Чкадуа Л.П. У некоторых особенностях этикета абхазов//НКСР, с.82-83 
37 
Троицкая А.Л. Некоторые  старинные обычаи, обряды о поверья  таджиков долины Верхнего Зерафшана// 
Занятия и быть народов Средней Азии. – Л., 1971, стр. 236. 


 
167 
G‗arbiy  Sibir  aholisida  o‗lik  chiqqan  kuni  polni  yuvish,  uyni  tozalash  va 
axlatni tashqariga olib chiqib tashlash mumkin emas
39
.  
Abxazlar  odati  bo‗yicha  erkak  kishi  yaqin  kishilari  –  xotini  yoki  bolalaridan 
ajralganida  yig‗lashi  mumkin  bo‗lmagan.  Ularning  odaticha  har  bir  inson  yaqin 
odamlarini yo‗qotganida o‗zini nazorat qilishi darkor
40
.  
Janozada, ya‘ni  ko‗mish  marosimida  faqat  erkaklar  ishtirok  etadilar.    Urf-
odatimizga ko‗ra mayit chiqqan xonadonda 3 kun ovqat pishirilmaydi.  Bu oilaning 
yaqin  qo‗ni-qo‗shnilari  tomonidan  ovqat  chiqariladi.    Bugungi  kunda 
o‗tkazilayotgan  yigirma,  qirq,  yil  oshi  kabi  marosimlar  dinda  asli  bid‘at 
hisoblanadi.    Lekin  ota-onani  ruhini  shod  qilib  turish  biz  uchun  farz.   Buning 
uchun alohida marosim qilib eslashni o‗zi kifoya qilmaydi.  
Hamonki,  mazkur  odatlarga  yillar  davomida  xalqimiz  amal  qilib  kelayotgan 
ekan,  mazkur  sanalarda  hayr-ehson,  ―amri-ma‘ruf‖  (insonlarni  yaxshilikka 
buyurish)  sifatida,  ixcham  shaklda,  isrofgarchiliksiz  o‗tkazilsa  maqsadga  muvofiq 
hisoblanadi.    Ammo  barcha  marosimlar  isrofgarchiliksiz  amalga  oshirilishi  shart.  
O‗zi  «qo‗l  uchida  kun  ko‗rib»,  butun  umri  davomida  yiqqan  molu-davlatni  bir 
kunda «sochib» yuborish hech kimga baxt keltirmaydi.  Biroq buning aksi bo‗lishi 
mumkin.    Buning  ustiga  bunday  isrofgarchiliklar  iqtisodiy  qiyinchilikni 
«ko‗tarolmay» pul topishning nohalol yo‗llariga undashini unutmaslik lozim.  

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   297




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish