O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 

1 6 . 3 .   T o ‗qima c hilik   ipla ri  

 

To‗qimachilik  iplari 

deb,  tabiiy  va  kimyoviy  tolalardan  olingan  noaniq 

katta  uzunlikdagi,  kichik  enli,  to„qimachilik  buyumlari  tayyorlash  uchun 

ishlatiladigan  egiluvchan  va mustahkam  jismga  aytiladi. 

Kalava 

deganda,  yelimlash  yoki  eshish  yo„li  bilan  birlashtirilgan 

tolalardan  olingan  ip  tushuniladi.  Kalavalar  oddiy,  fasonli  va  tarkibi 

o„zgartirilgan  bo„lishi mumkin. 

Kalava  -  ko„p  tarqalgan  to„qimachilik  iplarining  turidir.  Kalavalar  olishda 

sifati  turli  bo„lgan  bir  xil  xomashyo  hamda  har  xil  tolalardan  foydalaniladi. 

Yigirish  jarayoni  tolalarni  titish  va  tozalash,  aralashtirish,  tarash,  tasmalar  olish, 

ularni  eshib uzun iplar  (kalava)  hosil qilish  kabi jarayonlardan  iborat. 

---

280 

 

Paxta  kalavalari  tarash,  kardli  va  apparat  usullarida,  zig„irtolalaridan 

olinadigan  kalavalar  quruq  hamda  namli  yigirish,  jun  kalavalari  esa  apparat  va 

tarash usullari  yordamida olinadi. 

To„qimachilik  materiallari  ishlab  chiqarishda  birdan-bir  ipak  iplari, 

kimyoviy  kompleks  va  monoiplar  hamda  kesifgan  iplar  ishlatiladi.  Bu  iplar 

kalavalarga  nisbatan yigirilmasdan  olinadi.