O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

1 6 . 4 .   G a zla ma la r  

Gazlama  -  to„qish  jarayonida  tanda  va  ko„ndalang  (arqoq)  iplarining 

o„zaro  to„qilishidan  hosil  bo„lgan  buyum.  Gazlamalarning  iste‟mol  xususiyatlari 

ishlatilishiga

 

qarab  loyihalash  va  ishlab  chiqarish  jarayonlarida  shakllanadi. 

Tuzilmasi  ularning  elementlari  bo„lgan  ip  va  kalavalarning  to„qish  dastgohida 

o„zaro  joylashishi  natijasida  shakllanadi.  Gazlama  ishlab  chiqarish  texnologik 

jarayonlarining  ketma-ket  operatsiyalari 

to‗qish 

deb  ataladi.  Bu  jarayon 

tayyorlov va to„qish operatsiyalarini  o„z ichiga oladi. 

Tayyorlov  operasiyasining  asosiy  maqsadi  tanda  va  arqoq  iplarini 

to„qishga  hozirlashdan  iborat,  Tanda  iplarini  to„qishga  tayyorlashda  qaytadan 

o„rash,  iplarni  tanda  o„tkazish  dastgohiga  qadash,  ohorlash  va  ularni  remiza 

teshikchalaridan  o„tkazish kabijarayonlarbalariladi. 

Gazlamalar  olishda  mokili  avtomat,  mokisiz  va  jakkardli  to„qish 

dastgohlari  ishlatiladi. 

Avtomat  mokili  to‗qish  dastgohlarida 

mokilardagi  naychalar  avtomat 

ravishda  almashtiriladi.  Ular  ishlatilishi  bo„yicha  bir  va  ko„p  mokili  bo„ladi. 

Ko„p  mokili  dastgohlarda  gazlamalar  rangi,  xomashyosi  va  tuzilishi  har  xil 

bo„lgan arqoq iplardan tayyorlanadi. 

Mokisiz  to‗qishda  dastgohda 

arqoq  iplari  boshqa  iplar  orasiga  (zevga) 

qo„zg„almas bobinalardan mexanizm  yoki pnevmomexanik  usullarda  beriladi. 

---

282 

 

Jakkardli dastgohlarda 

murakkab yirik gulli  gazlamalar  to„qiladi.