Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

12.13-rasm. Masshtab samarasi oʻsganda va qisqarganda uzoq va qisqa muddatli oraliqlardagi oʻrtacha xarajatlar grafigi.

Faraz qilaylik, firma razmerini (quvvatini) tanlash boʻyicha besh xil variant mavjud. Har qaysi razmerdagi firma uchun qisqa muddatli

oʻrtacha xarajatlar quyidagicha rasm).

SAC₁ ,

SAC₂ ,

^SAC₃ ,

SAC₄ ,

SAC₅

(12.13-

Uzoq muddatli oraliqda barcha resurslar oʻzgaruvchan boʻlgani

uchun, barcha xarajatlar ham oʻzgaruvchan boʻladi. Firma har qanday berilgan ishlab chiqarish quvvatidan umumiy va oʻrtacha xarajatlarni

minimallashtiradi. Shuning uchun ham uzoq muddatli oʻrtacha xarajatlar ⁽ LAC ^{) grafigi qisqa muddatli oraliqdagi oʻrtacha xarajatlar grafiklarini} bir-biriga tutashtirish orqali hosil qilinadi. 12.13-rasmda beshta qisqa muddatli oraliqdagi oʻrtacha xarajatlar grafiklari orqali uzoq muddatli oraliqdagi oʻrtacha xarajatlar grafigi keltirilgan (12.13-rasmda qalin chiziq bilan ifodalangan).

Agar biz firma quvvatlarini yanada kichik oʻzgarishlar orqali ^{oʻzgartirsak (qisqa muddatli oraliqlarni yanada kichiklashtirsak)} LAC chizigʻi silliq botiq chiziqqa yaqinlashib boradi.

Uzoq muddatli oʻrtacha xarajatlar ishlab chiqarish hajmining mumkin boʻlgan barcha qiymatlari uchun cheksiz qisqa muddatli oraliqdagi oʻratcha xarajatlar grafiklarini uzluksiz silliq birlashtiruvchi chiziq orqali ifodalanadi. Agar ishlab chiqarish masshtabi samarasi oʻzgarmas boʻlsa, uzoq muddatli oʻrtacha xarajat grafigi toʻgʻri chiziqdan iborat boʻladi (12.14-rasm).

Харажатлар

Q

^Q1 ^Q2 ^Q3