O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti “Geologiya qidiruv” fаkultеti “Nеft va gazni qayta ishlash ob’ektlari” kаfеdrаsi «korroziyadan himoya qilish»



Download 6,18 Mb.
bet21/181
Sana28.05.2023
Hajmi6,18 Mb.
#945509
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   181
Bog'liq
MAJMUA KORROZIYA 1

4.3-жадвал
Баъзи металлар учун оксид ва бошланғич металл ҳажмларининг нисбатлари.

Металл

Оксид



Металл

Оксид



K

K2O

0,45

Al

Al2O3

1,28

Na

Na2O

0,55

Zn

ZnO

1,55

Li

Li2O

0,59

Ag

Ag2O

1,58

Ca

CaO

0,63

Ni

NiO

1,65

Sr

SrO

0,66

Cu

CuO

1,74

Mg

MgO

0,79

Cr

Cr2O3

2,07

Ba

BaO

0,73

Fe

Fe2O3

2,14

Cd

CdO

1,21

W

WO3

3,35

Жадвалдан кўринадики, ишқорий ва ишқорий-ер металлари вакиллари — К, Na, Li, Ca, Sr, Mg, Ba учун   < 1. Пиллинг ва Бедворснинг яхлитлик шартига асосан бу металлар уқаланиб кетадиган, ғовак плёнка ҳосил қилади. Ҳимоявий хосса намоён бўлиши учун плёнканинг яхлитлиги зарур, бироқ етарли бўлмаган шартдир. Реал ҳолатда,    1 бўлганда ички кучланиш шундай ортадики, плёнканинг бўртишига ва қатламланишига сабаб бўлади, бу эса ўз навбатида унинг ҳимоя хусусиятларини камайтиради.


Тахминан айтиш мумкинки, 2,5 >   > 1 шартни қаноатлантирувчи металлардагина плёнкалар етарлича яхши ҳимоявий хоссаларга эга бўлади.
Плёнканинг ҳимоявий хоссаларини таъминловчи қўшимча шарт – уларнинг металлдаги кучли адгезияси ва физик-кимёвий хоссалари бўлиб ҳисобланади.


5-МАЪРУЗА
МЕТАЛЛАР ГАЗ КОРРОЗИЯСИНИНГ КИНЕТИКАСИ.
ГАЗ КОРРОЗИЯСИ ТЕЗЛИГИГА ТАЪСИР ҚИЛУВЧИ
ИЧКИ ВА ТАШҚИ ФАКТОРЛАР.
5.1. Металлар газ коррозиясининг кинетикаси
5.2. Темир сиртидаги оксид плёнкалари
5.3. Кимёвий коррозия механизми.

Таянч сўзлар: оксид, Гиббс энергияси, эркин энергия, ҳимоя парда, ионизация, адсорбция, хемосорбция, конденсация, изотерма, адсорбент, адсорбат, логарифмик изотерма, мономолекуляр адсорбция, плёнка.
5.1. Металлар газ коррозиясининг кинетикаси
Коррозион жараёнлар қайсидир кўрсаткичларининг вақт бўйича ўзгаришини ўрганиш орқали коррозия тезлигини миқдоран аниқлаш мумкин.
Коррозия жараёнларини ўрганишда қуйидаги кўрсаткичлар энг кўп фойдаланилади:
• коррозия маҳсулотларидан ҳосил бўлган плёнка қалинлигининг ўзгариши (чуқурлик кўрсаткичи Кп, мм/йил);
• намуна металл массасининг ўзгариши (масса кўрсаткичи  , г/(м2∙соат);
• металлнинг коррозияланиш жараёнида ютилган ёки ажралган газ ҳажми (Кv, см3/(см2∙соат);
Кинетика жараёнини ўрганишда жараённинг танланган кўрсаткичи билан вақт орасидаги функционал боғланиш топилади:
КЎРСАТКИЧ = f(τ)
Ҳосил қилинган ифода кинетик тенглама дейилади. Газ коррозияси тезлиги кўпинча оксид плёнканинг ўсиш тезлиги орқали ифодаланади:
υ =   (4.1)
бу ерда υ жараён тезлиги; h — оксид плёнка қалинлиги; τ — жараённинг давомийлиги.
Плёнка қалинлигининг вақт бўйича ўсиш тезлиги учун (4.1) боғланиш-нинг бир неча кўринишлари мавжуд. Улардан энг асосийларини қисқача кўриб ўтамиз.


Плёнка ўсишининг чизиқли қонуни.
Плёнка зич ва яхлит бўлмаган (   < 1), ҳимояловчи қатлам ҳосил қилмаган ҳамда оксидловчи газ ундан бемалол металл сиртига ўтиб, у билан кимёвий реакцияга киришадиган ҳолни кўрамиз. Бундай жараённи схематик тарзда 4.1-расмда кўрсатилгандек тасвирлаш мумкин.
Бундай ҳолда реакция тезлиги плёнканинг қалинлигига боғлиқ эмас ва у қуйидаги ифодадан аниқланиши мумкин:
υ    kcCo (4.2)
бу ерда h – металлдаги плёнканинг қалинлиги; τ – металлниг коррозияланиш вақти; kc– кимёвий реакция тезлигининг доимийси; Со – металл сиртидаги оксидловчининг концентрацияси. Бу дифференциал тенгламани h га нисбатан интеграллаб, қуйидаги тенгламани оламиз:
h = K1 τ + Ah (4.3)


Download 6,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish