O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

5. Tashabbuskor guruh foyda uchun emas, balki g‘oya uchun ishlaydi.
Faqat har qanday tashabbusni tanho rivojlantirish qiyin. Shuning uchun startap 
yaratishda g‘oyaviy yetakchi rahbarligi ostida butun boshli jamoa ishtirok etadi. 
Jamoaning har bir a’zosi muayyan funksiyani bajaradi: bittasi istiqbolli g‘oyani 
ishlab chiqadi, ikkinchisi – ushbu g‘oya asosida biznesni rejalashtiradi, uchinchisi 
– yetkazib beruvchilar, mijozlar, moliyalashtirish manbalarini qidiradi. Ular 
hammasiga birdaniga erishib bo‘lmasligini juda yaxshi tushunadilar. Lekin ular o‘z 
ishlariga juda qiziqib foyda olish imkoniga qattiq ishonadilar. 
6. Moliyalashtirish muammolari.
Ehtimol, g‘oyalarni ro‘yobga chiqarish 
uchun mablag‘ yetishmasligi startapning asosiy xarakterli xususiyati bo‘lsa kerak. 
Buning ajablanarli joyi yo‘q, axir startaplar g‘ayrati ichiga sig‘mayotgan, lekin puli 
yo‘q bo‘lgan yoshlar tomonidan yaratiladi. Shuning uchun startaplarga investorlar 
– yangi g‘oyalarga qiziqadigan va ushbu loyihalarga sarmoya kiritish orqali 

---

190 
ularning ro‘yobga chiqishiga ko‘maklashadigan odamlar kerak bo‘ladi. 
Shuningdek, investor uchun foyda olish imkoni ham jozibali tuyuladi. 
Shunday qilib, quyidagi xulosaga kelish mumkin: 
“Bozori chaqqon” bo‘lmagan startap hech qanday imkoniyatga ega emas. 
Maqsadli auditoriya uni rivojlantirishdan manfaatdor bo‘lishi kerak, aks holda, 
hech bir investor loyihani ishga tushirish uchun mablag‘ tikishga jazm etmaydi. 
Startaplarning qanday turlari bor? 
Startaplarning bir nechta belgilari mavjud, masalan, ularning mahsulot 
xususiyatlari va sotish bozori bo‘yicha tasniflash qabul qilingan. Startaplarning 
quyidagi turlari mavjud: 

“Muvaffaqiyatli nusxalar”
. Ushbu guruhga muayyan darajada xorijiy 
startaplarning klonlari bo‘lgan ko‘p sonli mahalliy loyihalar kiradi. Birinchi 
navbatda, bu ijtimoiy tarmoqlardir. Ma’lum bo‘lishicha, bunday nusxalar juda 
istiqbolli ekan. 
