O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

Startaplarni davlat tomonidan moliyalashtirish.
Mamlakat miqyosida 
tadbirkorlik loyihalari uchun bir qator yirik subsidiya dasturlari va grantlar joriy 
etilmoqda. Biznesni qo‘llab-quvvatlash sohasida davlat siyosati orqali startapga 
mablag‘ ajratilmoqda. Bugungi kunda innovatsion loyihalar va qishloq xo‘jaligi 
asosiy yo‘nalishlar hisoblanadi. 
Davlat o‘z investitsiya fondlari faoliyatini ta’minlaydi. Pul mablag‘lari tanlov 
asosida federatsiya subyektlari o‘rtasida va alohida ijtimoiy yo‘naltirilgan loyihalar 
o‘rtasida taqsimlanadi. Mamlakatimizda davlat grantlari olish uchun ayni paytda 
innovatsion startaplar katta ustuvorlikka ega, chunki moliya siyosatining asosiy 
maqsadi yuqori texnologiyalar bilan bog‘liq ilm-fanga asoslangan tarmoqlarni 
rivojlantirishga qaratilgan. 
Biznes g‘oyalarni amalga oshirishning dastlabki bosqichida mablag‘ to‘plash 
uchun investorlarni loyihaning kelajakdagi muvaffaqiyatiga ishontirish kerak. 
Uning miqyosiga qarab tadbirkor startapni moliyalashtirish manbasini tanlaydi. 
Investitsiyalar qisqa va o‘rta muddatda eng kam xarajatlar bilan daromad keltirishi 
uchun moliyalashtirishning alohida shakllari va manbalari xususiyatlarini hisobga 
olish muhim ahamiyatga ega. Tadbirkor har doim o‘z kuchiga tayanadi, shuning 
uchun startap g‘oyalarni amalga oshirishning har bir bosqichida risklarni to‘g‘ri 
hisoblashi kerak. 
15.5. Dastlabki bosqichda startapni moliyalashtirish 
Har yili AQSHda 1500 ga yaqin startaplar venchur kapitalistlari va 50 
mingdan ziyod biznes farishtalaridan mablag‘ oladilar. 
Venchur kapitalistlari 400 ta startapdan faqat bittasini moliyalashtirsa, biznes 
farishtalari 40 tadan bitta startapga mablag‘ joylashtirishadi. Ya’ni, startapni 
rivojlantirishning dastlabki bosqichida biznes farishtalaridan moliyalashtirish olish 

---

198 
imkoniyati venchur kapitalistlariga nisbatan 10 marta yuqori.
Startapni moliyalashtirish qanday amalga oshiriladi? Qaysi omillar 
investorning u yoki bu biznes rivojlanishining dastlabki bosqichiga sarmoya 
kiritish to`g`risidagi qaroriga ta’sir qiladi?