O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universitetining pedagogika instituti maktabgacha ta’lim kafedrasi

Ma’ruzada o‘tilayotgan mavzuning haqiqiy mohiyatini ochib berish, ulardan ilmiy xulosalar chiqarish va umumlashtirish yo‘li bilan, bir soatlik mashg‘ulot davomida bilimlarni izchillik bilan to‘liq bayon etadilar.

Ma’ruza, asosan yuqori o‘rta-maxsus va oliy o‘quv yurtlarida qo‘llaniladi. Unda mavzu sidirg‘asiga bayon qilinsa ham, boshqa o‘quv materialining unsurlari bilan bir qatorda og‘zaki bayon qilish metodining turlari – hikoya qilish, tushuntirishlardan ham foydalanish mumkin. Ma’ruza quyidagi talablar asosida tashkil etiladi:

Materialning ta’lim tizimi oldida turgan umumiy talablarni amalga oshirishga xizmat qilishga erishish.

Materialning tarbiyaviy ahamiyatini to‘g‘ri belgilash, tarbiyaviy ta’sir vositalarini aniqlash.

Ma’ruza jrayonida o‘quvchilarni mavzuga oid fan yangiliklari, kashfiyotlar bilan tanishtirib borish.

Bayon qilishda o‘qituvchi nutqi yagona bilim manbai hisoblanadi, shu bois u ravon, tushurnali, ifodaviy bo‘lishi lozim.

Ma’ruza jarayonida o‘quvchi uchun notanish bo‘lgan so‘z va iboralarga izoh berish, qoida va qonunlarning ta’rifi soda, ixcham va tushunarli bo‘lishi kerak.

O‘quvchi-talabalar o‘qituvchi tomonidan berilgan ta’riflarni yozib borishlari kerak.

O‘quv materialini tushuntirish o‘rganilayotgan hodisa, qonun, qoida yoki harakatning mohiyatini ochib berishga qaratilgan. O‘qituvchi muayyan bir predmetning u yoki bu mavzuga oid qonun-qoidalar qanchalik asosli ekanligini dalillar, misollar keltirish yo‘li bilan isbotlab beradi.