O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti Normurod Murodov fors tili

73- tamrin. Quyidagi savollarga javob bering.

• 
  در ایران روز تعطیل چه روزی است؟ در اُزبکستان و اُروپا روز تعطیل چه روزی است؟ در ایران هر هفته با چه روز شُروع میشود؟ در ایران هفته با کدام روز تمام میشود؟ در ازبکستان روز آخر هفته چه روزی است؟ ماه های ایرانی چند روز دارند؟ ماه های اُروپای چند روز دارند؟ ایرانی ها هفته چند روز استراحت میکنند؟ مردم ازبکستان چه روز های استراحت میکنند؟
  

واژه ها

hurmat qilmoq	– ehtrām gozaštan	احترام گذاشتن	suv quymoq	– āb dādan	آب دادن
idora	– edāre	اداره	inson	– ādamizād	آدمیزاد
qarindoshlar	– aγvām	اقوام	oshpaz	– āšpaz	آشپز
turli xil	– anvo‘	انواع	hurmat	– ehterām	احترام
qariyb	– taγriban	تقریباً	mening vazifam	– bā man ast	با من است
televizor	– televizyun	تلویزیون	ota	– bābā	بابا
sekund	– sāniye	ثانیه	nafaqaxur	– bāznešastagi	بازنشستگی
ko‘plik	– jam’	جمع	tomorqa	– bāγcha	باغچه
yig‘moq	– jam kardan	جمع کردن	esli, hushli	– bānamak	بانمک
tartiblamoq	– jam’ u jur kardan	جمع و جور کردن	olib bormoq	– bordan(bar)	بردن(بر)
juma	– jom’e	جمعه	elektr, yashin	– barγ	برق
sog‘lom	– jur	جور	qaytmoq	– bar gaštan	برگشتن
chelu kabob	– čelu kebāb	چلوکباب	barnoma	– barnāme	برنامه
chunki	– chun	چون	gurunch	– berenj	برنج
chorshanba	– čāršanbe	چهارشنبه	ba’zilar	– ba’zi	بعضی
hisob	– hesāb	حساب	uzundan uzun	– bolan bālā	بلندبالا
xola	– xāle	خاله	park	– bostān	بوستان
oila	– xānevāde	خانواده	hisobga kirmoq	–behisāb āmadan	به حساب آمدن
uy bekasi	– xānedār	خانه دار	misol uchun	– beture mesāl	به طور مثال
uy ishlari	– xonedori	خانه داری	aytishlaricha	– beγule ma’ruf	به قول معروف
xarid	– xarid	خرید	to‘qimachilik	– pārčebāfi	پارچه بافی
sotib olmoq	– xaridan	خریدن	apelsin	– porteγāl	پرتقال
xursand	– xušhāl	خوشحال	payshanbe	– panjšanbe	پنجشنبه
bodring	– xyār	خیار	piyoz	– piyāz	پیاز
ishlab turmoq	– dāir budan	دایر بودن	biror kishining oldida	– piše kasi	پیش کسی
tog‘a	– dāyi	دایی	semestr	– term	ترم
daqiqa	– daγiγe	دقیقه	tuzatish	– ta’mir	تعمیر
dushanba	– dušanbe	دوشنبه	tuzatmoq	– ta’mir kardan	تعمیر کردن
seshanba	– sešanbe	سه شنبه	yugurmoq	– davidan( dav)	دویدن(دو)
kartoshka	– sibzamini	سیب زمینی	rahat, bemalol	– rāhat	راحت
kino	– sinemā	سینما	chorak	– rob’	رُبع
tun	– šab	شب	farovonlik	– refāh	رفاه
shirkat	– šerkat	شرکت	bino	– sāxtemān	ساختمان
boshlamoq	– šoru kardan	شروع کردن	soat	– sāat	ساعت
shanba	– šanbe	شنبه	boror ish bilan shug‘ullanmoq	– sare garme čizi šodan	سر گرم چیزی شدن
yuvmoq	– šostan(šu)	شستن(شو)	og‘ir	– sangin	سنگین
qo‘ymoq	–gozaštan (gozār)	گذاشتن(گذار)	tovush	– sedā	صدا
pomidor	– gojefarangi	گوجه فرنگی	chaqirmoq	– sedā zadan	صدا زدن
go‘sht	– gusht	گوشت	sof, samim	– samim	صمیم
mol(hayvon)	– gāv	گاو	chin ko‘ngildan	– samimāne	صمیمانه
qo‘y	– gusfand	گوسفند	samimiy	– samimiy	صمیمی
libos	– lebās	لباس	ro‘yxat	– surat	صورت
loviya	– lubiya	لوبیا	usul , tarz	– tour	طور
ona	– māmān	مامان	tush vaqti	– zo‘hr	ظهر
misol	– mesāl	مثال	yasmiq	– adas	عدس
mahalla	– mahalle	محله	amma	– ame	عمه
aloqa	– moxābrāt	مخابرات	amaki	– amu	عمو
tovuq, qush	– morγ	مرغ	do‘kon	– forušgāh	فروشگاه
taniqli	– ma’ruf	معروف	...dan oldin	– γabl az	قبل از
milliy	– melliy	ملی	oldindan	– γablan	قبلاً
mehmon	– mehmān	مهمان	poyezd	– γatār	قطار
mandarin	– nāranji	نارنجی	qand	– γand	قند
yarim	– nesf	نصف	so‘z, lafz	– γoul	قول
nafar	– nafar	نفر	qavm	– γoum	قوم
tuz	– namak	نمک	shogirdlik	– kārāmuzi	کار آموزی
yangi	– nou	نوع	multfilm	– kārtun	کارتون
yarim	– nim	نیم	kabob	– kebāb	کباب
bor	– vujud	وجود	qiyma	– kubide	کوبیده
vositalar	– vasāyil	وسایل	yosh bola	– kudak	کودک
haftalik	– haftagi	هفتگی	vosita	– vasile	وسیله
hamma	– hamme	همه	er, xotin	– hamsar	همسر
kollej	– hunarestān	هنرستان	kollej talabasi	– honarju	هنر جو
Hol	-zarf	ظرف	yakshanba	– yekšanbe	یکشنبه

درس دهم O’NINCHI DARS

Aniq o‘tgan zamon fe’li
Aniq o‘tgan zamon fe’li ish harakatning o‘tgan zamonda bo‘lib o‘tganligini bildiradi. Bu fe’l shakli o‘tgan zamon fe’l negiziga shaxs-son qo‘shimchalarini qo‘shish bilan yasaladi. O‘tgan zamon fe’l negiziga qo‘shiladigan shaxs-son qo‘shimchalari 3-shaxs birlikdan tashqari barcha shaxs-sonda hozirgi zamon fe’l negiziga qo‘shiladigan shaxs-son qo‘shimchasi bilan bir xildir.
رفتن (رفت) raftan (raft) – bormoq

من رفتم man raftam – men bordim, تو رفتی to rafti – sen bording, او رفت u raft – u bordi, ما رفتیم mā raftim – biz bordik, شما رفتید šomā raftid – siz bordingiz, آنها رفتند ānhā raftand – ular bordi(lar).

Aniq o‘tgan zamon fe’lining bo‘lishsizlik shakli fe’l oldiga نه na inkor yuklamasini keltirish bilan yasaladi. Bo‘lishsiz shakldagi fe’llarda ikkita urg‘u bo’lib, asosiy urg‘u inkor yuklamaga, ikkinchi kuchsiz urg‘u esa shaxs-son qo‘shimchasiga tushadi.

نرفت naraft – ketmadi, کار نکرد kār nakard – ishlamadi, بر نگشت bar nagašt – qaytmadi. Inkor yuklama doimo qo‘shib yoziladi.

Agar o‘tgan zamon fe’l shakli unli harflar bilan boshlangan bo‘lsa, inkor yuklamadan oldin bir ی yo orttiriladi: نه + امدم na + āmadam نیامدم nayāmadam – kelmadim. نه + انداخت na + andāxt = نیانداخت nayāndāxt – tashlamadi. نه + افتاد na + oftād = نیفتادnayoftād – yiqilmadi.

آمدن āmadan – kelmoq

نیامدم nayāmadam – kelmadim, نیامدی nayāmadi – kelmading, نیامد nayāmad – kelmadi, نیامدیم nayāmadim – kelmadik نیامدید nayāmdid – kelmadingi, نیامدند nayāmdand – kemadilar .

74- tamrin.Quyidagi so‘zlarni o‘qing va yozing.

دیروز من به دوستم نامه نوشتم. در را باز کردم و احمد را دیدم. این کتاب را خواندی؟ او به من جوابی نداد. برادرم برای ما سیب آورد. برادرش چند سال در تهران کار کرد. تابستان تمام شد. پاییز شروع شد. دو سال پیش دانشگاه را تمام کردم. تمام سال اینجا بود. تا ساعت پنج کتاب را مطاله کردم. یکی دو دقیقه فکر کردم.

75- tamrin. Quyidagi gaplarni fors tiliga tarjima qiling.

Bugun Alini Universitetda ko‘rdim. U Eronda bir yil yashadi. U otasiga xat yozdi. Uning akasi bu zavodda bir necha yil ishladi. Men sening kitobingni o‘qidim. Dars soat o‘n birda tamom bo‘ldi. Kecha kim palov tayyorladi. Sen mendan hech narsa so‘ramading. Biz soat ikkigacha dasr qildik. Men uni darsda ko‘rdim. Kechirasiz, kitobni uyda qoldiribman. Nima dedingiz? men hech narsa demadim.