O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti

1.-rasm. Fermer va dehqon xo’jaliklarini kreditlashning amaldagi tashkiliy tuzilmasi⁸¹. Birinchidan, fermer xo’jaliklari agrotexnik tadbirlarni tashkil etishda etarli miqdorda aylanma mablag’larga ega bo’lishiga yordam berish maqsadida ularga boshlang’ich sarmoyani shakllantirish uchun imtiyozli kreditlar berishning samarali tizimi joriy etildi. Fermer xo’jaligi
boshlang‘ich sarmoyani davlat ro‘yxatidan o‘tgandan so‘ng 6 oy ichida olishi mumkin.
Boshlang‘ich sarmoya uchun kredit fermer xo‘jaliklariga 3 yilgacha bo‘lgan muddatga, eng kam oylik ish haqining 300 baravari miqdorigacha foiz to‘lashni 12 oygacha kechiktirish va asosiy qarzni kredit olingandan so‘ng 18-24 oy o‘tgach qaytarishni boshlash shartlarida beriladi.





⁸¹ Muallifning ilmiy tadqiqotlari asosida tayyorlangan.
Ikkinchidan, agrotexnik tadbirlarni amalga oshirish uchun zarur bo‘ladigan texnika vositalari bilan ta‘minlash maqsadida fermer xo‘jaliklariga texnika vositalarini lizing asosida sotib olish tizimi yaratildi.
Fermer xo‘jaliklari texnika vositalarini lizing asosida xarid qilishi uchun texnika boshlang‘ich narxining 15 foizini to‘lab, qolgan 85 foizini 7 yil muddat ichida (Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatlarining fermer xo‘jaliklari 10 yil muddatda) to‘lashi mumkin. Bunda fermer texnikaning 85 foiz qiymatiga ―O‘zagrosug‘urta‖ kompaniyasi bilan sug‘urta shartnomasini tuzadi. Sug‘urta mukofotlari hisoblash uchun sug‘urta tarif (stavka) miqdori texnikaning 85 foiz qiymatidan bir yilga 0,5 foizni tashkil qiladi.
Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari etishtiruvchilari tomonidan lizing¬ga olinadigan texnikalar soni har yili davlat texnika dasturiga kiritiladi.
Ikkinchi yo‘nalish, qishloq xo‘jaligi korxonalariga soliq imtiyozlari berilishidir.
Ma‘lumki, soliqqa tortishda soliq miqdorini erning sifatiga (ball-boniteti) qarab hisoblash va bu jarayonga tabaqalashtirilgan ravishda yondashish muhim ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega. Bu xo‘jaliklarga bir xil iqtisodiy sharoit yaratib berishni ta‘minlaydi.

2.