Lombard (frantsuz tilidan tarjima qilinganda Lombard) moliya muassasasi, ko‘char mulk garovga qo‘yish asosida ssuda beriuvchi tashkilot tushuniladi. Lombard moliya muassasi sifatida juda uzoq tarixga ega bo‘lsada, qachon tashkil qilinganligi to‘g‘risida aniq ma‘lumotlar yo‘q. Biroq bunday tashkilotlar qadimgi Misr yoki Bobilda mavjud bo‘lganligi to‘g‘risida ma‘lumotlar bor. Qadimgi Rimda ssuda berilishi davlat tomonidan garov evaziga berish yo‘lga qo‘yilgan. G‘arbiy evropada bunday moliyaviy xizmatlar ko‘rsatuvchi korxonalar 15 inchi asrda mavjud bo‘lganligi to‘g‘risida ma‘lumotlar bor. Ba‘zi bir adabiyotlarda birinichi bo‘lib bunday moliyaviy xizmat turini Italiyaning Lombardiya pravintsiyasida tashkil topgan va Lombard deb nomlanishi aynan shu pravintsiya nomidan kelib chiqqan degan ma‘lumotlar keltirilgan.
Lombardlar - fuqarolarga tegishli bo‘lgan ko‘char mulklar garovga qo‘yilgan xolda lombardlar tomonidan fuqarolarga kredit berish tushuniladi ya‘ni lombardlar aholidan tilla taqinchchoqlar va boshqa likvid buyumlarni garovga qo‘yish evaziga ma‘lum bir shartlar va foizlarda moliyaviy xizmatlar ko‘rsatmoqdalar.
O‘zbekistonda lombardlar 2002 yildan buyon O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining «O‘zbekiston Respublikasi xududida lombardlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va ular faoliyatini litsenziyalash masalalari to‘g‘risida"gi 402 - sonli Qarori bilan faoliyat yuritib kelmoqdalar. 2009 yilning 1 yanvar holatiga lombardlarning soni 34 tani tashkil qilmoqda.
Quyidagi jadvalda respublikada lombardlar faoliyatini xududlar miqyosida va ularning nomlari bilan tanishishingiz mumkin
Lombardlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 2003 yil 17 sentyabrdagi
―O‘zbekiston Respublikasi xududida lombardlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va ular faoliyatini litsenziyalash masalalari to‘g‘risida‖gi 402-sonli qaroriga muvofiq shuningdek O‘zbekiston
Respublikasi Fuqarolik kodeksining 289-moddasiga, "O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 50-moddasiga, Vazirlar Mahkamasining "Faoliyatning ayrim turlarini litsenziyalash to‘g‘risida"gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari haqida" 2002 yil 28 iyundagi 236-son qaroriga muvofiq hamda O‘zbekiston Respublikasi hududida lombardlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va ular faoliyatini litsenziyalashni tartibga solish va boshqa yo‘riqnomalar va tartiblarga asosan, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi tomonidan 2003 yil 22 sentyabrda tasdiqlangan va O‘zbekiston Respublkasi Adliya vazirligi tomonidan 2003 yil 10 dekabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan 1291-sonli ―Lombardlar faoliyatini litsenziyalash tartibi to‘g‘risida‖gi Nizomga va O‘zbekiston respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi tomonidan 2003 yil 22 sentyabrda tasdiqlangan va O‘zbekiston Respublkasi Adliya vazirligi tomonidan 2003 yil 10 dekabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan 1290-sonli ―Lombardlar tomonidan faoliyat va operatsiyalarni amalga oshirish qoidalari‖ga muvofiq o‘z faoliyatlarini amalga oshiradilar.
Lombardlar tomonidan kreditlarni rasmiylashtirish va berish tartibi quyidagicha:
Garov ostida kreditni berilishi lombard bilan fuqaro o‘rtasida tuziladigan kredit shartnomasiga va garov shartnomasi asosida amalga oshiriladi. Lombardlar undiruvni qaratish mumkin bo‘lmagan mulkni garovga qabul qilish huquqiga ega emas. Shuningdek bir shaxsga berilishi mumkin bo‘lgan kreditlar summasi va soni, ularning beriladigan muddatlari, shuningdek kreditlardan foydalanish uchun to‘lovlar me‘yori, tomonlar kelishuviga asosan belgilanadi. Fuqarolar kredit olish uchun lombardga garovga topshiriladigan mulk tomonlar kelishuviga asosan baholanadi.
Lombardlar faoliyatini tartibga soluvchi xuquqiy xujjatlar
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar maxkamasining 2003 yil 17 sentyabrdagi ―O‘zbekiston Respublikasi xududida lombardlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va ular faoliyatini litsenziyalash masalalari to‘g‘risi‖dagi 402- sonli qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi tomonidan 2003 yil 22 sentyabrda tasdiqlangan va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2003 yil 10 dekabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan ―Lombardlar tomonidan faoliyat va operatsiyalarni amalga oshirish qoidalari‖ 1290- sonli yo‘riqnomasi.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi tomonidan 2003 yil 22 sentyabrda tasdiqlangan va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2003 yil 10 dekabrda ro‘yxatdan o‘tkazilgan ―Lombardlar faoliyatini litsenziyalash‖ 1291-sonli yo‘riqnomasi.
