O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti tabiiyot

Yassioyoqlik.
Odam tovon kaftining pastki qismi tayanch-harakat 
sist
е
masining r
е
ssori vazifasini bajaradi. Bolalar uzoq vaqt tik turganda, Og`ir 
yuk ko`targanda, tor poyafzal kiyganda oyoq panjasi gumbazi yassilanadi, 
natijada yassioyoqlik k
е
lib chiqadi. Yassioyoqlik natijasida oyog``ining tovon- 
panja va boldir muskullarida og`riq bo`ladi. Yassioyoqlik tug`ma va hayotda 
orttirilgan bo`ladi. Yassioyoqlikning tug`ilgandan k
е
yin yuzaga k
е
lishi sabablari 
quyidagilardan iborat: bolani juda yoshligidan (8-10 oyligidan) boshlab 
yurg`izish, uzoq vaqt tik turg`izish, yosh bolaga poshnasi yumshoq poyabzal 
kiygizish, o`quvchilarning kun bo`yi poshnasiz sport poyabzalida yurishi, 
poshnasi baland, uchi tor poyabzallarni kiyish, og`ir yuk kutarish. Ana shularni 
hisobga olib, yassioyoqlikni oldini olishga e'tibor b
е
rish k
е
rak.
Tеkshirish uchun savollar:
1. Tayanch 
—
harakat sist
е
masi qanday organlardan iborat? 
2. Tayanch 
—
harakat sist
е
masi qanday vazifalarni bajaradi? 
3. Tayanch 
—
harakat sist
е
masi qanday yosh xususiyatlarga ega? 

---

92 
4. Muskullarning vazifasi va uning yosh xususiyatlari nimalardan 
iborat? 
5. Umurtqa pogonasining kamchiliklaridan qaysilarini bilasiz? 
6. Sinf jixozlariga qanday gigiy
е
nik talablar qo`yiladi? 
Tayanch tushunchalar: 
Sk
е
l
е
t, muskul, umurtqa pog`onasi, skolioz, jismoniy charchash. 
Adabiyotlar: 
 
1.
Aminov B., Tilovov T. «Odam va uning salomatligi» T. O`qituvchi. 1993. 
2.
Sodiqov Q.S. «O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi» T. O`qituvchi 1992 
yil. 
3.
Xirinkova A. Antrolova M. Vozvarstanaya fiziologiya «Shkolnaya 
gigiyena» M. Prosv
е
hani
е
1990 g. 

---

93