O’zbеkiston Rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi Tеrmiz davlat univеrsitеti Texnika fakulteti

Avtopoezdalar tasnifi.
Avtopoezdlar o’zaro sharnirli bog’langan ikki va ko’p transport 
qo’shilmalarining uzviy birikmasidan iborat. O’z vazifasiga ko’ra yuk tashuvchi avtopoezdlar 
universal, ixtisoslashtirilgan va maxsus avtopoezdlarga bo’linadi: 1) universal avtopoezdlar 
(devorli sahnli) har xil yuklarni tashishga mo’ljallangan: 2) ixtisoslashtirilgan avtopoezdlar o’zi 
ag’dargichlar (samosvallar), sisternalar, panel tashuvchilar, uzun furgon refrejeratorlari va 
boshqa moslashtirilgan kuzovga ega bo’lib, ma’lum xil yuklarni tashishga mo’ljallangan; 3) 
maxsus avtopoezdlar (harakterlanuvchi elektrostansiyalar, kompressorli qurilmalar, tuzatish va 
sozlash ustaxonalari va boshqalar) doim mahkamlangan ish uskunalari va ish qurilmalarini 
tashish uchun mo’ljallangan. 
16.1-rasm Avtopoezdlar 
Avtopoezdlar 
yotiq yo’nalgan tortish kuchi bilan tik kuchlarni tirkmaga taqsimlashga qarab 
sust va faol tirkamali qo’shilmalar bo’ladi. Agar tirkamali qo’shilmalar boshqaruvchi 
g’ildiraklarga ega bo’lmasa bunday avtopoezd sust tirkamali avtopoezd deyiladi. Tirkamali 
qo’shilmalar boshqaruvchi g‘ildirak bilan jihozlangan avtopoezd faol tirkamali avtopoezd 
deyiladi. 
Yuk tashuvchi avtopoezdlar tirkamali, o’tqaziladigan o’tirg’ichli va uzaytiriladigan (raspuskali) 
ham bo’ladi.