O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi sog`liqni saqlash vazirligi toshkеnt farmatsеvtika instituti

va 
boshqa moddalar bor. 
Ishlatilishi. 
Qo'ziquloqning yer ustki qismini damlamasi tinchlantiruvchi 
vosita sifatida ishlatishga tavsiya qilingan. O'zbekiston Sog'liqni saqlash 
vazirligi tibbiyot amaliyotida shu maqsadda qo'ziquloq damlamasini 
respublika hududida ishlatishga ruxsat bergan. 
Dorivor
preparatlari. 
Mahsulot damlamasi. 
ZARAFSHON ARCHASI MEVASI - FRUCTUS JUNIPERI 
ZERAVSCHANICAE 
 
O'simlikning nomi
. Zarafshon 
archasi — Juniperus zeravs-chanica 
Kom.; 
sarvidoshlar 
— 
Cupressaceae oilasiga kiradi. 
Zarafshon archasi (qizil archa) 
ikki uyli, shox-shabbasi qalin, oval 
yoki konussimon, bo'yi 20 m 
gacha bo'lgan qizg'ish po'stloqli 
daraxt yoki ba'zan buta. Shoxlari 
yo'g'on, 
uchidagilari 
yashil-
ko'kimtir, ingichka (yo'g'onligi 1-
1,5 mm). Barglari tangachasimon, 
cho'ziq-tuxumsimon, o'tkir uchli. 
Erkak 
gullari 
(changchi 
boshoqchalar) kengtangachali, sporangiyalari 3-6ta, erkin holda; urg'ochi 
qubbalari o'zaro birlashgan, mevalari yeti-lish oldida shishib qalinlashadigan 
3—9ta tangachadan tashkil topgan. Mevasi — sharsimon, qisqa bandli, xomligida 
yashil, pishganida to'q qo'ng'ir rangli, qattiq, 2-3 (ba'zan 4) urug'li g'udda 
meva. 

---

193 
Aprel-iyun oylarida gullaydi, mevasi kelgusi yili oktabr-dekabr oylarida 
pishadi. 
Geografik tarqalishi.
Asosan, Pomir-Oloy, Tyan-Shan (Qora tog'gacha) tog' 
tizmalaridagi, dengiz sathidan 1000 m dan 2500 m gacha bo'lgan balandlikdagi 
adir va tog'larda, toshli hamda chag'ir toshli yonbag'irlarda o'sadi. 
O'zbekistonning Toshkent, Farg'ona, Samarqand va Buxoro viloyatlarida 
uchraydi, ba'zan katta archazorlar tashkil qiladi.