O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

iga haqi — 
ishchi va xizmatchilarning Mehnatiniig miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy 
mahsulotdan oladigan ulushining puldagi ifodasidir.
Ish haqining asosiy vazifasi ishchi kuchini sotishdan boshqa daromad manbai bo'lmagan 
ishchi va xizmatchilarning hayot va mehnat sharoitini yaxshilash, mehnatning miqdori va sifatiga 
bog'liqliligini, boshqacha qilib aytganda, mehnat me'yori bilan iste'mol me'yori o'rtasidagi 
bog'liqlikni ta'minlashdan iboratdir. 
Albatga ishchi kuchini takror hosil qilishda ish haqidan xashqari foiz, renta, foyda, dividend, 
turli imtiyozlar va nafaqalarning ham roli bor. Lekin ishchi va xizmatchilar ko'pchiliganing hayot 
manbai mehnatdan keladigan ish xaqi va boshkd daromadlardir. Ish xaqishshg mazmunini tularoq 
tushunish uchun nominal ta real ish xaqi tushunchalarini bilish zarurdir. 
Ishchi uchun qanday shaklda va qancha summa ish haqi olishi emas, balki unga qancha 
miqdorda tovarlar va xizmatlar sotib olishi mumkinligi muhim. Shu sababli nominal va real shs 
haqi farqlanadi. 
Nomipal ish haqi bu ma'lum vaqg davomida olilgan pul summasi yoki pul 
shaklidagi ish haqi. Real ish haqi - bu nominal ish haqiga sotib olish mumkin bo'lgan tovarlar 
va xizmatlar miqdori. Boshqacha aytganda real ish haqi bu nominal ish haqining «sotib olish 
layoqati». 
O'z-o'zidan aniqki, real ish haqi nominal ish haqiga va xarid qilinadigan tovarlar (va 
xizmatlar) bahosiga bog'liq. Shunday ekan, real ish haqi boshqa sharoitlar bir xil bo'lganda, nominal 
ish haqiga to'gri mutanosibdir va iste'mol buyumlari va xizmatlar narxining darajasiga teskari 
mutanosibdir. Bu miqdorlar nisbatini formulada quyidagicha tasvirlash mumkin: 
Vr
= 
Vn