O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Qirgoq 

pasttekisliklari. 

Kirgoq  subtropik  pasttekisliklar  o‘lkasi 

materikning  janubi-sharqiy  qismida  joylashgan  bo‘lib,  uning  morfologik 

strukturasi  Meksikabuyi,  Kuyi  Missisipi,  Atlantikabuyi  pasttekisliklaridan  va 

Florida  yarim  orolidan  tashkil  topgan.  O‘lkaning  xarakterli  xususiyatlari-er  usti 

tuzilishining nixyoyatda tekisligi, iqlimining nam subtropikligi va bu xususiyatlari 

tuproq, o‘simlik qoplamida xamda xayvonot olamida uz aksini topganligidir. 

Qirg‘oq  pasttekisliklari  paleozoyda  burmalangan  va  keyinchalik  tektonik 

xdrakatlar natijasida cho‘kib ketgan tog‘ tizmalari o‘rnida xosil bo‘lgan. Appalachi 

va Uoshito tog‘aari ana shu cho‘kib ketgan tog‘larning (gersinidlarning) bir qismi 

xisoblanadi.  YUzalarning  chukshi  va  yotkizikdarning  to‘planishi  bo‘r  davridan 

boshlanib  neogenga  Kadar  davom  etgan.  Meksika  kultigi  va  Atlantika  okeani 

qirg‘oqlarini  o‘rab  turgan  pasttekisliklar  qalin  qatlamli  paleozoy,  mezozoy  va 

kaynozoy  yotkiziklari  bilan  to‘lgan.  YOtkiziklar  asosan  gorizontal  ravishda  yoki 

nishab  bo‘lib  joylashgan.  Katlamlar  bo‘ylab  keng  tarkalgan  gillar  tarkibida  neft, 

gaz  va  tuz  bulgan  oxaktoshlar  va  kumtoshlar  bilan  almashinadi.  Kuyi  Missisipi 

pasttekisligi  juda  katta  qalinlikdagi  allyuvial  yotkiziklar  bilan  tuldirilgan 

cho‘kmada  xosil  bulgan.  Florida  yarim  orolining  yuza  qismi  fosforitlarga  boy 

bo‘lgan uchlamchi davr oxaktoshlaridan tarkib topgan. 

Qirg‘oq    pasttekisliklarining  relefi  tekis  bo‘lib,  okeandan  quruqdik  tomon 

zinapoyalar  xosil  qilib  ko‘tarilib  boradi.  Zinapoyalar  kuruklikning  asta-sekin 

kutarilishi  tufayli  vujudga  kelgan.  Ular,  terrasaga  o‘xshash  relef  shakllarini 

eslatadi.  Pasttekisliklarning  qirg‘oq  chiziqdari  Meksika  kultigida  va  CHepasik 

qo‘ltig‘i  atrofida  daryo  estuariylari  va  kurfazlar  bilan  kesilgan.  Qum  tillari, 

limanlar va lagunalar keng tarqalgan. Butun soxil buylab qumli plyajlar juda ko‘p. 

Subtropik  ulka  xududi  tabiiy  geografik  jixatdan  uch  qismga  bo‘linadi:          

Atlantikabo‘yi  pasttekisliklari,  Meksikabo‘yi  pasttekisliklari  va  Florida  yarim 

oroli.