O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Mo’tadil  mintaqa.  Materikning  60°  sh.k  bilan  40°sh.k.  oralig‘idagi

 

katta 

maydoni  va  eng  kengaygan  kismi  mo’tadil  iqlim  mintaqasida  joylashgan.  Uning 

shimoliy  chegarasi  arktik  frontning  qishki  xolatiga  va  janubiy  chegarasi  qutbiy 

frontning yozgi xolatiga to‘g‘ri keladi. Mahalliy xavo massalari arktika va tropik 

xavo  massalarining  mintaqa  ustida  transformatsiyalanishi  natijasida  vujudga 

keladi. 

  Mo‘’tadil  mintaqa  yil  fasllari  yaqqol  ifodalangan.  Kishi  sovuqligi  va 

subarktika iqlim mintaqasiga nisbatan iliqligi hamda uzok, davom etishi bilan farq 

q  iladi.  Yanvarning  o‘rtacha  harorati  mintaqaning  shimolida  -30°,  -25°S  dan 

janubda  to  -5°S,  0°S  gacha  o‘zgaradi.Shu  yunalishda  iyulning  o‘rtacha  harorati 

ham  10-15°S  dan  20-22°Sgacha  ko‘tariladi.  Kishda  qor  va  yozda  yomg‘ir  ko‘p 

yog‘adi.  Mintaqaning  g‘arbiy  va  sharqiy  chekka  qismlari  uchun  dengiz  iqlimi, 

markaziy qismi uchun kontinental iqlim harakterli. 

Mintaqaning Tinch okean iqlim oblastiga Kordileraning g‘arbiy yon bag‘ri va 

dengiz soxillari karaydi. Kishi iliq va nam. Yanvarning o‘rtacha harorati shimolda 

-5°S, janubda 0°S atrofida. Iyulning o‘rtacha harorati 10°S gacha ko‘tariladi. Iilliq 

yog‘ingarchilik  miqdori  Alyaska tizmasining  yon bag‘rida  2000  mm  dan  Kaskad 

tog‘lari yon bag‘rida 4000 mm gacha yetadi. 

  Atlantika  iqlim  oblastiga  Labradorning  janubi-sharqi,  Avliyo  Lavryntiya 

ko‘ltig‘i  soxillari,  Yangi  Shotlandiya  yarim  oroli  va  Appalachi  tog‘larining 

shimoliy  qismi  qaraydi.  Yanvarning  o‘rtacha  harorati  Kvebekda  -12°S  ni, 

Bostonda  -2°S  ni  tashkil  etadi.  Yozi  bir  oz  salqin,  iyulning  o‘rtacha  harorati 

Bostonda  22°S  gacha  boradi.  Yog‘ingarchilik  fasllar  buyicha  deyarli  bir  xil 

taqsimlangan,  birok,  yomg‘ir  yozda  ko‘proq  yog‘adi.  Iillik  yog‘in  mikdori  1000 

mm dan oshadi. 

  Kontinental  iqlim  oblasti  mintaqaning  katta  maydonini  egallab  olgan. 

Uning tarkibiga Kanada tekisliklari, Ichki tekisliklarning o‘rta va shimoliy qismlari 

kiradi.  Yil  davomida  kontinental  xavo  massalari  xukmronlik  qiladi.  Kishda 

antitsiklon  rejimi  tufayli  harorat  past  bo‘ladi  va  -20°S  dan  -1°S  gacha  o‘zgarib 

turadi.  Yezda  harorat  15°S  dan  26°S  gacha  ko‘tariladi.  Yog‘ingarchilik  miqdori 

250 mm dan 700-1000 mm gacha o‘zgaradi. Yog‘ingarchilik shimoldan janubga va 

g‘arbdan sharqqa qarab  

ko‘payib boradi.