O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Piyozning qorakuya kasalligini, dunyoning boshqa mamlakatlariga AQShdan tarqalgan Urocystis cepulae zamburug’i qo’zg’atadi.

Piyoz, sarimsoq va boshqa piyozguldosh ekin va yovvoyi piyozlar zararlanadi.

O’simliklarning barglari, barg qinlari va mevalarida, biroz ko’tarilgan epidermis ostida, marjonga o’xshab tizilgan, chiziqcha va tasmachalar paydo qiluvchi kulrang nuqtalar (pustulalar) paydo bo’ladi, so’ngra ular uzunasiga yorilib, ichidan teliosporalardan iborat bo’lgan qora kukun chiqadi. Barg bilan birga pustulalar ham o’sadi va uzunligi bir necha sm bo’lgan chiziqlar rivojlanadi. Maysa barglarining uchlari burishib, qurib qoladi. Qorakuya bilan yosh, yetilmagan to’qimalar zararlanadi, zararlanish urug’ unishi bilan birinchi barg paydo bo’lishi orasida eng ko’p kuzatiladi.

Teliosporalar tuproqda saqlanadi; yangi paydo bo’lganlari shamol bilan tarqalib, tuproqda tinim davrini o’tmasdan o’sishi va o’simliklarni zararlashi mumkin.

Kasallikning zarari maysalarni nobud qilishi va ekinni siyrak qilishi bilan ta’riflanadi; zararlangan tuproqda teliosporalar uzoq saqlanish qobiliyatiga ega bo’lgani uchun, qorakuya bilan kurashish juda qiyin (Pidoplichko, 1977a; Peresыpkin, 1982; MacNab et al., 1983).

Qorakuya piyozga O’zbekistonda ham iqtisodiy zarar yetkazishi qayd etilgan (Ahmedova, 1960; Ramazanova i dr., 1987).

Kurash chorasi almashlab ekish hamda urug’larni ekishdan oldin fungisid bilan dorilashdan iborat.