O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Noto’liq rivojlanadigan (o’zgaradigan) hasharot turkumlari

To’g’ri qanotlilar (Orthoptera). Yirik yoki o’rtacha kattalikda bo’lib, og’iz tuzilishi jihatidan kemiruvchi hasharot hisoblanadilar. Oldingi qanotlari terisimon, to-mirlangan, plastinkaga o’xshagan cho’ziq, orqa qanotlari keng pardasimon bo’lib, tinch turganida oldingi qanotlari ostiga yelpig’ichsimon yig’iladi, orqa oyoqlari sakrashga moslashgan; qorin qismining oxirida o’siqlar mavjud; urg’ochilarining ko’pchiligi tuxum qo’ygichlidir. Chigirtkalar, temirchaklar, chirildoqlar va quyruqli buzoqboshlar shu turkum vakilla-ridir.

Yarim qattiq qanotlilar yoki qandalalar (Hemiptera). Bu turkumga mansub qandalalarning og’iz tuzilishi sanchib so’rishga moslashgan, shu bilan birga xartumchasi boshining old qismidan orqaroqda; burtchalari to’rt-besh bo’g’imli; qanotlari har xil: oldingilarining asosiy qismi terisi-mon, tepa qismi esa pardasimon, keyingilari pardalidir. Qanotlari orqasiga ko’ndalang joylashadi. Qandalalarning bir necha turi: dala, beda qandalasi va boshqalar g’o’zaga zarar yetkazadi. Lekin foydali entomofag hisobidagi kandalalar ham oz emas.