O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Poliz ekinlarida qovoq mozaikasini virus (Squash mosaic virus) qo’zg’atadi. Virusning ikkita irqi mavjud, ular bodringni zararlamaydi. 1-irq qovun, oddiy va o’ris qovoq, qovoqcha hamda kulchaqovoq (patisson)ni, 2-irq bulardan tashqari tarvuzni ham zararlaydi (MacNab et al., 1983; Bernhardt et al., 1988).

Kasallik dunyoning barcha mamlakatlarida tarqalgan.O’zbekistonda ham uchrashi ehtimol qilinadi. Markaziy Osiyoda "qovun mozaikasi virusi" nomi bilan atalgan qo’zg’atuvchi (Vlasov, 1958, 1960; Almaniyazov, 1970) haqiqatda qovoq mozaikasi virusi ekanligi gumon qilinadi, chunki bu virus faqat qovun va qovoqni zararlaydi, biroq bodringni, ko’p irqlari tarvuzni ham, zararlamaydi.

Zararlangan o’simliklarning barglarida sariq dog’lar, barg ustida shishlar paydo bo’ladi, tomirchalari rangsiz bo’lib qoladi, barg xunuk shakl oladi. O’simliklarning bo’yi pasayadi, palak va mevalarning soni kamayadi.

Kasallik sog’lom o’simliklarga bodring qo’ng’izchalari, chigirtkalar, kolorado qo’ng’izi va boshqa kemiruvchi hasharotlar vositasida tarqaladi.

Kurash choralaridan eng samaralisi - zararlanmagan, sog’lom urug’lik ekishdir. Undan tashqari, begona o’tlar va hasharotlar bilan kurashish hamda yuqorida bodring mozaikalariga qarshi tavsiya qilingan choralarni qo’llash lozim (Vlasov, 1958, 1960; Almaniyazov, 1970; MacNab et al., 1983; Bernhardt et al., 1988).