O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

4. CHet el mutafakkirlarining ta’lim-tarbiya xususida bildirgan fikr-mulohazalari
YUnonistonda  madaniyat va  maktabning tez rivojlanishi  ta’lim-tarbiya nazariyasining 
paydo bo‘lishiga imkon yaratdi. Pedagogika nazariyasiga faylasuflardan Suqrot, Aflotun, Arastu 
va Demokritlar asos soldilar.
Suqrot (er.avv. 469-699) ning fikricha tarbiyadan qutilgan mAqsad, buyumlar tabiyatini 
o‘rganish bo‘lmay, balki kishining bilim olishdan mAqsadi axloqni kamol toptirish bo‘lmog‘i 
lozim  edi.   U yaratgan  axloqIy   etika  maktabi   kishi  axloqi   bir  necha   fazilatlardan   –  jasurlik, 
donolik, mo‘‘tadillik, adolatparvarlik va boshqalardan tashkil topgan.
Aflotun (er.avv. 424-347) Suqrotning shogirdi bo‘lib, ob’ektiv idealizm nazariyasining 
asoschisi   edi.   Tarbiya,   -   deydi   Aflotun,   davlat   tomnidan   tashkil   etilmog‘i   va   hukmron 
guruhlarning, ya’ni faylasuf va jangchilarnng manfaatlarini ko‘zlamog‘i lozim. Aflotun o‘zining 
ta’lim-tarbiya tizimida Sparta va Afina tizimining ba’zi belgilarini birlashtirishga intildi.
Demokrit (er.avv. 460-370) tarbiyani tabiatga muvofiqlashtirish masalasini birinchi bo‘lib 
ilgari suradi. «Tabiat bilan tarbiya bir-biriga o‘xshaydi» deb yozadi u. Demokrit «ta’lim mehnat 
asosida go‘zal narssalarni hosil qiladi», deb tarbiya ishida mehnatning roli juda katta ekanligini 
ta’kidlaydi.