O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

3. Jadidchilik harakati namoyondalarining pedagogik qarashlari
O‘zbek millatga xos zamonaviy usullardan foydalanib tarbiya jarayonini tashkil etish, milliy 
tarbiyani amalga oshirishda o‘z ma’naviy qadriyatlarimizni roli ko‘rsatib o‘tilgan.
Furqat va uning avlodi ichki kurashlar bilan, ishonchsizlik va qo‘rquvni, odatlar ta’sirini 
bartaraf etish va h.k.lardan keyingina ruslarga tegishlicha munosabatda bo‘la boshladilar. Inson 
ko‘p   yoki   ozroq   qiyinchilik   bilan   erishgan   va   puxta   o‘ylagan   narsalargina   uning   ma’naviy 
qiyofasidagi qimmatli va mustaham xususiyatga aylanishi isbotlab o‘tirishning hojati bo‘lmasa 
kerak. Xususan ma’naviy dunyosi xalqning fikr va hissiyotini aks ettiradigan katta shoir haqida 
gap borganida ana shuni unutmaslik yanada muhimdir.
Mahmudxo‘ja Behbudiy har bir muallimni iqtidoriga qarab darslarga tayinlash kerak, deb 
o‘z   davri   uchun   g‘oyat   yangi   fikrni   bildirgan.  YA’ni   hozirgidek   o‘qituvchilarni   matematika, 
adabiyot,   tarix   kabi   har   hil   fanlarga   ixtisoslashuvidan   iborat   Turkistondagi   maktab   va 
madrasalarga xos bo‘lmagan taklifni o‘rtaga tashlagan. U tobora savodsizlashib borayotgan xalq 
orasida   ziyo   nurlarlni   tarqatishga   harakat   qilgan,   vatandoshlarini   xususan   yoshlarni   ilmu 
ma’rifatni   egallashga   chaqirgan,   ayollarling   ilm   olish   huquqini   yoqlagan,   odamlarni   o‘qish-
o‘rganishga qiziqtirishning oddiy usullarini izlagan.

---