O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti psixologiya nazariyasi va amilyoti kafedrasi

 
1-rasm.
Id, Ego va super Ego ( Id (U), Ego (Men), Super-Ego 
(KayvoniyMen)
25
Freyd topografik modeldan foydalanib, psixik hayotni uch darajasini 
ajratdi:

Ong

Ongoldi

Ongsizlik
Ong darajasi
Ong darajasi
aniq damdagi insonning ma‘lumotlarini sezgi va 
kechinmalaridan tashkil topadi.Ong miyada saqlanuvchi ma‘lum kam foizli 
axborotlarni qamrab oladi. So‗ngra ma‘lumotlar ong oldi yoki ongsizlik 
sohada yuklanadi.
25
C. George Boeree: Personality Theories. Original E-Text Site:http://www.ship.edu/%7Ecgboeree/perscontents.html Р 5.

---

75
Ongsizlik soha
• Inson psixikasining eng chuqur va ahamiyatli qatlami ongsizlikdir. Bu 
ongga qanchalik bosim o‗tkazuvchi emotsiya va xotiralar orqali instinktiv 
qo‗zg‗alishlarini saqlovchi, ammo ushbu anglashilmagan materiallar 
ko‗pincha insonning kundalik faoliyatini belgilaydi.
Ongsizlik soha
• 
Inson psixikasining eng chuqur va ahamiyatli qatlami ongsizlikdir. Bu 
ongga qanchalik bosim o‗tkazuvchi emotsiya va xotiralar orqali instinktiv 
qo‗zg‗alishlarini saqlovchi, ammo ushbu anglashilmagan materiallar 
ko‗pincha insonning kundalik faoliyatini belgilaydi.
• 
Ongoldi soha, ba‘zan xotiraga kirish mumkin bo‗lgan, o‗zida barcha 
tajribani kiritadi, ayni damda anglanilmagan, ammo tasodifiy yoki minimal 
kuch sarflash natijasida onga tez qaytishi mumkinligi.
• 
U
- psixikaning ongsizlik qismi bo‗lib, biologik instiktli mayllardan 
iborat: agressiya va seksual. U seksual mayl -libido bilan to‗yingan. Insonda 
yashirin energetik tizim bo‗lib, bu quvvat har bir kishida miqdori- doimiy 
o‗lchamga ega. Ongsiz va irratsional bo‗ladi. U qoniqish, ya‘ni so‗ngida baxt, 
eng asosi inson hayotidagi asosiy maqsad tamoyiliga bo‗ysunadi.
• 
MEN
Ikkinchi tamoyil-gomeostaz- ichki muvozanatni saqlashga 
tendensiya. Men (Ego)-ong –doimiy ravishda U bilan nizoda bo‗ladi, seksual 
mayllar ta‘sirida bo‗ladi. U jamiyat ta‘siri ostida shakllanadi. Menga uch ta 
kuch ta‘sir ko‗rsatadi:U, Kayvoniy Men va insonga o‗z talabalarini 
qo‗yuvchi jamiyat. MEN ular o‗rtasidagi uyg‗unlikni ta‘minlashga harakat 
qiladi, qoniqish emas, balki reallik tamoyiliga bo‗ysunadi.
• 
KAYVONIY MEN
axloqiy standartlarni tashuvchi, shaxsning bu qismi 
tanqid, senzora, vijdon roli bajaradi. Agar Men U ga mos harakatni amalga 
oshirsa yoki unga mos qaror qabul qilsa, Kayvoniy Men unga qarshi 
chiqadi.Natijada aybdorlik, uyat, vidjon ta‘nalari ko‗rinishidagi jazoni 
boshdan kechiradi.