O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti Pedagogika fakultеti Boshlang`ich ta'lim metodikasi kafеdrasi

Xatoning oldini olish uchun masalani qanday tahlil qilish maqsadga muvofiq- berilganlardan savolga qarabmi yoki savoldan berilganlarga qarabmi?
525. Berilgan masalani yechishning turli usullarini ko`rib chiqing: «Yuk mashinasi 3 kunda 1500 km ni o`tdi. Agar bu mashina har 50 km da 16 l benzin sarflagan bo`lsa, u jami necha litr benzin sarfladi? Har kuni u necha litr benzin sarfladi?».
1-usul. 2- usul.
1) 1500:3=500(km) 1) 1500:50=30 (marta)
2) 500:50=10 (km) 2) 30:3=10 (marta)
3) 16X10=160 (l) 3) 16x10=160 (l)
4) 160x3=480 (l) 4) 160x3=480 (l)
3-usul.
1) 1500:50=30 (marta)
2) 16x30=480 (l)
3) 480:3=160 (l)
Keltirilgan usullarning qaysi biri masaladagi savollarning ketma-ketligiga mos keladi? Berilgan masala qanday shartga ega bo`lganda uni bunday yechish mumkin?
Ushbu shartning zarurligiga o`quvchilarning e`tiborini qanday qaratish mumkin?
526. Masalalar matnini chizmalardagi ma`lumotlar bilan to`ldiring va chizmaga masaladagi ma`lumotni qo`ying: «Chang`ichilarning ikkita guruhi bir vaqtda A va B qishloqlardan bir biriga qarab yo`lga chiqdi va 4 soatdan keyin uchrashdi. A va B qishloqlar orasidagi masofa 60 km. Guruhlardan bittasi 10 km/soat tezlik bilan yursa, ikkinchisi qanday tezlik bilan yurgan?».
A 10km\s ? B

60 km
Qaysi guruh tezligi kam?

Chizmada bu qanday ko`rsatilgan?
Masalani yeching.
527. Masalaning qisqa yozuvini bajaring: «Avtosayohatchilar 3 kunda 360 km yurdilar. Birinchi kuni ular yo`lning 2|5 qismini, ikkinchi kuni esa 3|8 qismini yurdilar. Uchinchi kuni avtosayohatchilar necha kilometr yurdilar?». Berilgan shartga yana qanday savollar berish mumkin?
528. Masalani yechishda tahlil qilishning qanday usulini tanlaysiz: «Xo`jalikka yordam berish uchun yuqori sinflardan 50 o`quvchi olma terimiga chiqdi va har bir o`quvchi 20 savatdan olma terdi. Agar bir savatda 10 kg olma bo`lsa, o`quvchilar hammasi bo`lib necha kilogramm olma terdilar?». Mos suhbat tuzing. Masalaning tahlilini mustaqil bajarayotgan o`quvchining to`g`ri javobini keltiring.
529. O`quvchi masalani ikkita usul bilan yechishni taklif qildi: «ikkita guruh bir xil 100 ta qopda kartoshka yig`ib olishdi. Birinchi guruh 2450 kg, ikkinchisi esa 2550 kg kartoshka yig`ib olishdi. Har bir guruh necha qop kartoshka yig`ib olishdi?». Keyin o`qituvchi har bir usulni tekshrishin taklif qildi. O`qituvchi qanday metodik xatoga yo`l qo`ydi?
530. Masalaning yechilishini taqqoslang:
1) G'alla o`rimida bir kunda bir yuk mashinasi haydovchisi 5 marta, ikkinchi haydovchi 3 marta qatnadi. Har safar bir xil miqdorda don tashildi. Agar 1-haydovchi 2-haydovchiga qaraganda 10 t ortiq don tashigan bo`lsa, har qaysi haydovchi qanchadan don tashigan?