O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

INTRALINGVISTIKA. Tilshunoslikning til ichki tizimini, uning birliklari va kategoriyalarini, til yaruslari va ularning tuzilishini nolisoniy omillarga murojaat qilmay o‘rganuvchi sohasi. Qiyos. Ekstralingvistika. Komparativistika. Intralingvistikaning asosiy bo‘limlari fonologiya, leksiko-lo-giya va grammatikadir.
JARGON. Ijtimoiy guruhlarning o‘ziga xos so‘zlari. Masalan, tartibot, savdo hodimlari.
KOMPARATIVISTIKA. (lot. somparativis – qiyosiy)–q. Qiyosiy-tarixiy tilshunoslik.
LAHJA. (arabcha-ravish, tarz, yo‘sin, sheva). Dialektologik termin sifatida qadimdan o‘zbek tilining taraqqiyotiga asos bo‘lgan sheva va dialektlarning eng yirik jamlanmasini anglatadi.
LINGVISTIK GEOGRAFIYA. Tilshunoslikning har bir alohida til hodisalarining hududiy tarqalishini o‘rganuvchi bo‘limi. Bu sohaniig o‘rganish ob’ekti dialekt(lar) hisoblanadi.
LINGVISTIK XARITA. Til hodisalarining tarqalish hududi aks ettirilgan harita.
LINGVISTIK HARITALASHTIRISH. Til hodisalarining tarqalish hududini haritada belgilash, tarqalishini haritaga tushirish.
MENTALINGVISTIKA. (lot. mens, mentis – ong, tafak-kur+lingvistika). Tilshunoslikning til bilan tafakkurning aloqasini va shunga bog‘liq masalalarni o‘rganuvchi bo‘limi.
MILLATLARARO ALOQA TILI. Bir davlat (mamlakat) doirasida turli millat vakillari tomonidan aloqa vositasi sifatida foydalaniladigan, millatlararo aloqa vositasi xizmatini o‘taydigan til.
MILLIY TIL. Millat bo‘lib shakllangan jamoaning umumiy tili.
NATURALISTIK OQIM. Tilni tabiiy organizm sifatida qarovchi lingvistik oqim.
NATURALISTLAR. Xalqaro yordamchi tilni tabiiy milliy tillar asosida yaratish zarur deb qarovchi oqim.
PALATALIZATSIYA. Undoshlarning yumshoqlashuvi.
PARALINGVISTIKA. Tilshuoslikning o‘zaro aloqa-aralashuvda imo-ishora, mimika, nutq vaziyati kabi omillarni o‘rganuvchi sohasi.
PSIXOLINGVISTIKA. Tilshunoslikning faoliyatini nutq akti mazmuni bilan so‘zlovchining maqsad-niyati orasidagi aloqadorlnk nuqtai nazaridan o‘rganuvchi sohasi. Psixologiya bilan lingvistikaning sintezi sifatida yuzaga kelgan bu soha nutqni idrok etish, tilni egallash kabi masalalarni o‘rganadi.