O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

DISSIMILATSIYA. Undosh tovushlardagi noo‘xshashlik.
DISTRIBUTIV METOD. Struktural lingvistikada til unsurlarini muayyan tilga xos qonun-qoidalar asosida bo‘lish metodi.
DISTRIBUTSIYA. (lot. distributio–ajratish, tarqatish). Biror til birligining nutqda boshqa til birliklari qurshovida ishlatila olish o‘rinlari. Distributsiyaning quyidagi turlari bor: 1) qo‘shimcha distributsiya
JONLI TIL. 1. Biror xalqning aloqa quroli sifatida xizmat Qilib turgan tili. Zid. O‘lik til. 2. Oddiy so‘zlashuv (q.).
IDEOGRAMMA. Ideografik yozuvda so‘z anglatadigan tushunchani ifodalash uchun qo‘llanadigan shartli belgi – simvol.
IDEOGRAFIK YOZUV. Ideogrammalar asosidagi yozuv. q. Ideogramma.
IDIOMATIKA. 1. Biror tilning idiomalari majmui.
2. Tilshunoslikning idiomalarni o‘rganuvchi bo‘limi; iborashunoslik.
IJTIMOIY DIALEKT. Muayyan ijtimoiy guruh kishilari foydalanadigan dialekt.
IZOGLOSSA. (yun. isos – bir, o‘xshash + glossa – til, nutq). U yoki bu til hodisasining tarqalish hududini ko‘rsatish uchun geografik xaritalarda tortilgan chiziqlar. q. Lingvistik geografiya.
IKKI TILLI LUG’AT. Bir tilning lug’aviy birliklari boshqa tilga tarjima qilib beriladigan lug’at. Mas., ruscha-o‘zbekcha lug’at, o‘zbekcha-ruscha lug’at. q. Tarjima lug’ati. Qiyos. Bir tilli lug’at.
ILMIY GRAMMATIKA. Nazariy fikr-g’oyalarning so‘nggi yutuqlariga muvofiq yaratiladigan grammatika. q. Grammatika.
IDO. 1907 yilda fransuz Lui de Bofron tomonidan esperantoning varianti sifatida yaratilgan xalqaro sun’iy til.
IDIOM. O‘zga (qarindosh) tillardan bir qator xususiyatlari bilan farqlanadigan mustaqil tildir.
INDEFFERENT. Oraliq tovush.
INTERLINGVA. (lot. inter– ora–lingua– til). 1903 yilda Juzeppe Peano tomonidan taqdim etilgan xalqaro yordamchi til.
INTERLINGVISTIKA. Tilshunoslikning xalqaro aloqa-aralashuv vositalari sifatida turli yordamchi tillarni yaratish va ulardan foydalanish jarayonini o‘rganuvchi bo‘limi.