O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Boxori arpA*.
Zafar duvarak. Tur xili rikotenze. Olti qirrali. O’suv davri bahorda ekilganda 85-90 kun. Bahorda ekilganda hosildorligi 30-Z5 s/gA*.
Bolg’ali duvarak, tur xili nutans. Ikki qatorli. Sug’oriladigan yerlarda bahorda ekilganda 30-40 s/ga don hosili beradi.
Nutans - 799 - duvarak, ikki qatorli. Lalmikorlikda ekish uchun tavsiya etilgan. Hosildorligi, 27,2-32,7 s/gA*.
Lalmikor - duvarak, ikki qatorli. Lalmikorlikda 35-37 s/ga kuzda, bahorda 20-25 s/ga hosil beradi.
Gulnoz - ikki qatorli pivabop arpa, duvarak. Tur xili nutans. Bahorda ekilganda sug’oriladigan yerlarda 30-35 s/ga hosil beradi.
Unumli arpa pivabop, ikki qatorli, duvarak. Lalmikorlikda 20-25 s/ga don hosili beradi.
Baqori arpani Vodka navi qam Davlat reyestriga kiritilgan.
Bahori arpa yetishtirish. O’zbekistonda bahori arpa sug’oriladigan va lalmikor maydonlarda yetishtiriladi. Sug’oriladigan yerlarda toza va qoplama ekin sifatida o’stiriladi. Bahori arpa uchun sug’oriladigan yerlarda eng yaxshi o’tmishdoshlarga g’o’za, qator oralari ishlanadigan ekinlar, dukkakli don, sabzavot ekinlari, kartoshka, qand lavlagi kiradi.
Lalmikorlikda bahori arpa uchun toza, band shudgor, no’xat, maxsar yaxshi o’tmishdoshlardir.
Bahori arpa tuproq muhiti rN –5,5 kam bo’lmagan, unumdor, mexanik tarkibi qumoq tuproqlarda yaxshi o’sadi.
O’zbekistonda bahori arpaning Unumli arpa, duvarak arpani Temur navlari keng tarqalgan. Temur navi sug’oriladigan yerlarda ekiladi.
Tuproqni ishlash. Sug’oriladigan yerlarda bahori arpa ekiladigan dalalar 25 –27 sm chuqurlikda kuzgi shudgor qilinadi. Lalmikorlikda kuzgi shudgor 20 –22 sm chuqurlikda o’tkaziladi. Shamol eroziyasiga uchragan maydonlarda tuproq ploskorezlar bilan ishlansa yaxshi natija beradi.
Ekishdan oldin otvalli pluglar bilan haydalgan dalalar yer yetilishi bilan BZTS –1,0, BZS –1,0 tishli boronalarida bir yoki ikki izli qilib ko’ndalangiga yoki diagonaliga borona qilinadi. Sizot suvlar yaqin dalalarda 10 –12 sm chuqurlikda kultivasiya qilinadi. Kultivatorlardan KPZ –9,7, KPSh –8, KShU –12 va KPS –4 qo’llaniladi.
Tuproqda nam ko’p bo’lsa, og’ir g’ildirakli traktorlardan foydalanishdan voz kechish kerak. Tuproq zichlanishini oldini olish uchun bir necha ish jarayonlarini bir yo’la o’tkazish kerak. Ishlovlar tuproq asosiy ishlanishiga ko’ndalang yoki unga burchak asosida o’tkaziladi.