O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti fakultet: Magistratura bo‘limi Kafedra: Xalqaro turizm va turizm servisi «Himoyaga tavsiya etildi»

 
 
2.2
 
O’zbekistonda turizmni rivojlantirish va ijtimoiy siyosatni 
amalga oshirishda oilaviy mehmon uylarining o’rni
 
 
2.3
 
Samarqand viloyatida mehmon uylari tashkil etish muammolari
 
 
2-bob bo’yicha xulosa 
 
3-BOB
SAMARQAND VILOYATIDA OILAVIY MEHMON 
UYLARINI RIVOJLANTIRISHDA XORIJ 
TAJRIBASIDAN FOYDALANISH
 
3.1.
 
O’zbekistonda mehmon uylarining yangi loyihalarini 
rivojlantirish istiqbollari
 
 
3.2 
Geoaxborot tizimlari va axborot kommunikatsion 
texnologiyalari asosida tabiiy va etnografik resurslardan va 
mehmon uylaridan samarali foydalanish masalalari 
 
3.3. 
Samarqand viloyatida mehmon uylari tashkil etish faoliyatini 
takomillashtirish yo’llari 
 
3-bob bo’yicha xulosa 
 
XULOSA VA TAKLIFLAR
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 
 

---

KIRISH 
Magistrlik dissertatsiyasining dolzarbligi.
Mamlakatimiz mustaqillikni 
qo’lga kiritgan dastlabgi kunlaridan boshlab milliy iqtisodiyotni geogragik 
joylashuviga mos va mentalitetga xos ravishda hamda isloxatlarni davr talabiga 
mos ravishda rivojlantirishga kiritildi. Islohatlar dastlab ishlab chiqarish sohasida 
davom ettirilgan bo’lsa, so’ngra xizmat ko’rsatish sohasiga joriy etila boshlandi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2018-2019 yillarda turizm sohasini 
rivojlantirish bo‘yicha birinchi navbatdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarori 
(2017 yil 16 avgustdagi PQ-3217-sonli) qabul qilinishi davlatimiz tomonidan 
turizm sohasida amalga oshirilayotgan siyosatning mantiqiy davomi bo‘lib, turizm 
sohasini jadal rivojlantirish uchun qulay iqtisodiy, ma'muriy va huquqiy muhitni 
yaratgan holda, eng samarali va qulay tartibni joriy etish, hududlarning iqtisodiy 
ijtimoiy salohiyati va daromadlari bazasini kengaytirish va qulay sharoitlarni 
yaratish shu bilan bir qatorda yangi ish o‘rinlari yaratish, yurtimizga tashrif 
buyuradigan turistlar oqimini jadal suratlarda ko‘paytirish, shuningdek, milliy 
turizm mahsulotlarini jahon bozorida faol va majmuali ravishda ilgari surishga 
qaratilgan. Soha rivoji uchun zaruriy tashkiliy-huquqiy mexanizmlar vujudga 
keltirilib, hukumat tomonidan tegishli me’yoriy hujjatlar qabul qilindi va bu 
yo’nalishdagi ishlar hozir ham davom etmoqda.
Bugungi kunda mehmonxona xizmatlari, mehmondo’stlik industriyasining 
asosiy qismi bo’lib hisoblanadi. O’z mijozlarining iste’mol talabini qondirish, 
mehmonxonalar oldidagi eng ustuvor vazifalardan biri bo’lib turibdi.
Turizm va mexmonxona xo‘jaligi xizmat ko‘rsatish soxasining tarkibiy qismi 
bo‘lib, mehmonxonaga va oilaviy mehmon uylariga extiyojning oshib borishi 
bevosita turizm sohasining rivojlanishi bilan bog‘lik bo‘ladi. Mehmonxonalar va 
mehmon uylari faoliyatining kengayishi o‘z-o‘zidan sodir bulmaydi. Jaxon 
amaliyotidan ma'lumki, turizmni rivojlantirish orkali mamlakat iktisodiyotining 
o‘sishga, kam tarakkiy etgan xududlarning rivojlanishiga, axoli bandligining 
oshishiga va madaniyatining yuksalishiga olib keladi. Oʻzbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 7 avgustdagi “Oilaviy mehmon uylari faoliyatini 

---

tashkil etish toʻgʻrisida”gi 631-sonli qarori ijrosi doirasida Turizmni rivojlantirish 
davlat qoʻmitasi tomonidan o’tgan yilning I chorak davomida “Oilaviy mehmon 
uylari yagona reyestri”ga 71 ta Oilaviy mehmon uylari kiritilib, umumiy hisobda 
Oilaviy mehmon uylari soni 179 taga yetib, ulardagi joylar soni 1589 tani tashkil 
etgan edi. 2020-yil 10-iyun holatiga ko’ra jami 1020ta mehmon uyi 
mavjud.Birinchi chorak yakunlariga koʻra, oilaviy mehmon uylari oʻzida 1966 
nafar mahalliy va 2882 nafar xorijiy, umumiy hisobda 4848 nafar sayyohni qabul
qilingan. O’zbekiston o’zining ko’plab tarixiy-me’moriy yodgorliklari, turfa xil 
iqlimi va tez sur’atlarda rivojlanishi bilan butun dunyo diqqatini o’ziga tortmoqda. 
Asrlar mobaynida O’zbekiston Buyuk ipak yo’lining savdo, savdogarlar va 
sayohatchilar, jo’g’rofiyashunoslar va missionerlar, isti’lochilar va zabt 
etuvchilarning yo’lida joylashgan edi.
Joriy yilning 9 oyi davomida 2019-2025 
yillarda O'zbekiston Respublikasida turizm sohasini rivojlantirish kontseptsiyasini 
amalga oshirish doirasida mamlakatga sayyohlar oqimini ko'paytirish bo'yicha 
izchil ishlar olib borildi. Statistik ma'lumotlarni o'rganish natijalari O'zbekistonga 
kelayotgan chet ellik sayyohlar sonining yuqori o'sish sur'atlaridan dalolat beradi. 
Shunday qilib, 2019 yilning 9 oyi davomida chet ellik sayyohlar soni 4,9 million 
kishini tashkil etdi. Ushbu ko'rsatkich o'tgan yilning shu davriga nisbatan 26 foizga 
yuqori (2018 yil 9 oy ichida - 3,9 million kishi). Shu bilan birga, turli 
mintaqalardan O'zbekistonga kelgan chet ellik mehmonlarning o'sish sur'ati 
turlicha. Shunday qilib, agar Markaziy Osiyo va boshqa MDH mamlakatlaridan 
kelgan xorijiy sayyohlar sonining o'sishi mos ravishda 24,1% va 26,3% ni tashkil 
etgan bo'lsa, xorijiy mamlakatlardan kelgan sayyohlar sonining o'sishi 54,8% ni 
tashkil etdi. 
1
Uzoq xorijiy davlatlar va MDH mamlakatlaridan O'zbekistonga eng 
ko'p sayyohlar Rossiya Federatsiyasi, Turkiya, Afg'oniston, Xitoy, Koreya va 
boshqa davlatlardan kelganlar. O‘zbekistonda mehmon uylari, hostellar va boshqa 
dam olish maskanlarining faoliyatini kengaytirish, ularning professionallik 
darajasini oshirishga hamda o‘zaro tajriba almashinuvini kuchaytirish yo‘li bilan 
sohani jadal rivojlantirishga ko‘maklashish maqsadida Mehmon uylari va hostel 
1
 
https://uzbektourism.uz/ru/newnews/view?id=813 

---

egalari assotsiatsiyasi tashkil etildi. O‘zbekiston mehmon uylari va hostel egalari 
assotsiatsiyasining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: Respublikada oilaviy 
mehmon uylari va xostel egalarining moliyaviy, huquqiy va axborot texnologiyalar 
sohasidagi savodxonligini oshirishga yo‘naltirilgan loyiha va dasturlarni amalga 
oshirish; mehmon uylari va hostellar xizmatlarini tartibga solish masalalari 
bo‘yicha normativ tusdagi qarorlarni tayyorlash va dasturlarni ishlab chiqishda 
ishtirok etish; aholi, ayniqsa yoshlarning mehmon uylari va hostellarni tashkil etish 
va yuritish bo‘yicha ko‘nikmalarini oshirish, shuningdek yoshlar bandligi va 
daromadlarining jadal o‘sishini taʼminlashga xizmat qiladigan xususiy va oilaviy 
tadbirkorlikni rivojlashtirishga ko‘maklashish va boshqalar. O‘zbekiston mehmon 
uylari va hostel egalari assotsiatsiyasi raisi Umed Burxanovning so‘zlariga ko‘ra, 
mamlakatimizga yosh sayyohlar oqimini yanada oshirishga qaratilgan dasturlarni 
amalga oshirish maqsadida Xalqaro yoshlar hostellari federatsiyasi (International 
Youth Hostel Federation) va Xalqaro buking tarmog‘i (International Booking 
Network) bilan hamkorlik aloqalari yo‘lga qo‘yilmoqda
.
2
Shu urinda yana bir 
masalani ko’rib chiqishimiz mumkin mamlakatni innovasion rivojlanish
sharoitida turizm va mehmondo‘stlik industriyasi va infratuzilmasi sohasidagi 
yechimi hal bo’lishi kerak bo’lgan masalalar qatorida, mexmonxonalarda va 
mehmon uylarida innovatsion xizmat turlarini joriy qilish va shu bilan birqatorda 
mehmon uylarini rijojlantirish va mehmon uylariga bo’lgan talabni oshirish
dolzarb masala bo‘lib turibdi. Ushbu muammolarning mavjudligi va ularni hal 
qilishning ob'ektiv zarurat ekanligi O’zbekistonda oilaviy mehmonuylari 
xizmatlarini takomillshtirishdan samarali foydalanish va zamonaviy milliy 
mehmon uylarini rivjlantirishga bag‘ishlangan