O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

Fe’llarning hozirgi zamonda tuslanishi
Fe’ldan anglashilgan harakat-holatning nutq so‘zlanayotgan vaqtda ro‘y berishi yoki bermasligini bildirgan shakllarga hozirgi zamon shakllari, shunday shakllar tizimiga esa hozirgi zamon kategoriyasi deyiladi. Hozirgi zamon ma’nosi -yapti, -yotir, -moqda singari qo‘shimchalar qo‘shish orqali ifodalanadi. Masalan, yozyapti, yozmoqda, yozayotir. Bulardan -yapti, -moqda, fe’l asoslariga, -yotir esa fe’lning ravishdosh shakliga qo‘shiladi. Hozirgi zamon shakllari ma’lum uslubga xoslangani bilan o‘zaro farqlanadi, -yapti uslubiy betaraf (neytral) shakl bo‘lsa, -moqda, -yotir yozma nutq uslubiga xosdir.
Fe’lning shaxs-son bo‘yicha zamonlarda tuslanishi

1 – Tuslanish. Hozirgi zamon shakli
BIRLIK 1 – shaxs kelyapman 2 – shaxs kelyapsan 3 – shaxs kelyapti	KO‘PLIK kelyapmiz kelyapsiz kelyaptilar

2 – Tuslanish. O‘tgan zamon shakli
BIRLIK 1 – shaxs ko‘rdim 2 – shaxs ko‘rding 3 – shaxs ko‘rdi	KO‘PLIK ko‘rdik ko‘rdingiz ko‘rdilar

3 – Tuslanish. Kelasi zamon shakli
BIRLIK 1 – shaxs boray 2 – shaxs borgin 3 – shaxs borsin	KO‘PLIK boraylik boring, boringlar borsinlar