O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti



Download 5,27 Mb.
bet86/132
Sana08.02.2022
Hajmi5,27 Mb.
#436755
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   132
Bog'liq
O\'zbek tilidan MAJMUA. 2022.oxirgisi

Fe’l so‘z turkumi
Harakat va holatni bildirib, nima qilmoq? nima bo’lmoq? so’roqlariga javob bo’luvchi mustaqil so’z turkumiga fe’l deyiladi. Masalan, keldi, yozyapti, aytmoqchi...



Fe'l nisbatlari (Залоги глаголов)

Fe'l nisbati ish-harakat bajaruvchisi (sub'yekt) . va predmet (ob'yekt) o'rtasidagi munosabatni bildiradi. O'zbek tilida 5 ta fe'l nisbati bor:
1. Aniqlik nisbati. Bu nisbat hech qanday qo'shimchaga ega emas.
2. O'zlik nisbati. O'zlik nisbati ish-harakatning bajaruvchiga qaytishini bildiradi. -L, -in;
Masalan: kiyinmoq, taranmoq.
3. Majhullik nisbati -i, -in, -I, -il qo'shimchalari bilan yasaladi. Masalan: kitob о 'qildi, uy qurildi.
4. Birgalik nisbati ish harakat bir necha shaxs tomonidan bajarilishini bildiradi. -sh, -ish qo'shimchalari bilan yasaladi.
5. Orttirma nisbat -t, -tir, -dir, -r, -ar. -giz. -g'iz. -qiz qo'shimchalari bilan yasaladi.

Залоги глаголов выражают различ­ные отношения между производи­телем действия (субъектом) и предметом (объектом). В узбекском языке глагол имеет 5 залогов:
1. Действительный залог не имеет никаких аффиксов.
2. Возвратный залог обозначает действие, которое возвращается к самому субъекту.
3. Страдательный залог обра- зуется аффиксами -и, -ин, -л,-ил.
4. Взаимно-совместный залог пока­зывает, что действие совершается несколькими лицами.
5. Понудительный залог образуется аффиксами -т, -тир, -дир, -р, -ар, -гиз, -ғиз, -қиз



Download 5,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   132




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish