O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti

Kitobdan savol so‘rash
Savol ilmning kalitidir. Aytadilarki: «Savol so'rash ilmi hayotimizda uchraydigan bir yo'ldir. Savol kitobni, mavzuni yoki darsni yaxshi anglab yetishni ta'minlaydi. Savol ilmimizni oshiradi. Chunki, so'rab javobini izlaymiz. Savol so'rash o'zimiz sezmagan holda bizni bilim egasiga aylantiradi».
Abu Yusufdan: «Bu bilimni qayerdan qo'lga kiritding?», - deb so'rashganida, «Kichik-katta, deb ajratmasdan, bilmaganimni so'rash bilan», - deb javob bergan edilar. Savol beraman, deb aqlga kelgan bo'lar-bo'lmas narsalar so'ralmasligini unutmaslik lozim. Savol insonning saviyasini ham ko'rsatadi. Mantiqli va qiziqarli savollar berish kerak.
Topshiriq.
1. Matnni ifodali o‘qib chiqing .
2. Matndan qiyin so‘zlarni aniqlang.
3. Barqaror birikmalarga beshta misol toping.
4. Ktob o’qish usullari haqida zamonaviy tadqiqotlar – “skim reading” haqida ma’lumot to’plang.
5. “Yoshlarning kitobga bo‘lgan qiziqishi” mavzusida do‘stingiz bilan suhbat matni tayyorlang.


12-MAVZU: IBORALAR VA TASVIRIY IFODALARNING NUTQDAGI O‘RNI. SAID AHMADNING “QOPLON” HIKOYASI MATNI
Iboralar. Ma’nosi bir so’zga teng keladigan so’zlar birikmasi yoki gaplarga ibora deyiladi. Iboralar gap tarkibida yaxlit holda bitta so’roqqa javob bo’ladi va bitta gap bo’lagi vazifasida keladi. Iboralar nutqni ta’sirchan va jozibali qiladi.
Barqaror birikmalarning bir guruhi tarkibidagi so’zlar ma’no jihatdan uyg’unlashib, mazmuniy yaxlitlikni vujudga keltiradi, ko’pincha mazmunan bir leksemaga teng keladi va ko’chma ma’noda ishlatiladi. Masalan, qulog’i ding bo’lmoq – hushyor bo’lmoq, qovog’i osilmoq – xafa bo’lmoq, og’zining tanobi qochmoq -quvonmoq kabi.