|
6.15-rasm.
Anod bo’linmasi: 1-ramasi; 2-membrana; 3-anod; 4-shtuser.
Anod bo’linmasi o’zida rama
1
izolyatsiyalangan mahsulot bilan qoplangan
unga ikki tomondan ionalmashinuvchi mebranalar
2
qotilgan. Kamera ichiga
platinadan yasalgan teshiksimon anod qo’yiladi. Membranalarning kationionlisi
qo’llanilib ular suv o’tkazishga, kimyoviy va mexanik mustahkamdir. Aniolit
bo’linmaga vanna tubida o’rnatilgan tahsimlovchi yordamida beriladi, u ham o’z
navbatida
4
shtuser bilan bog’langan.
6.16-rasm.
Katod bo’linmasining kesimi: 1-quti; 2-tok o’tkazuvchi devor; 3-uglerodligrafit;
4-to’r; 5-qisqich; 6-planka-metall taxtacha tok o’tkazuvchi; 7-dastak; 8-yuqori qulf; 9-shtuser.
Katod bo’linmasi tok o’tkazmaydigan quti
1
dan tashkil topgan bo’lib va ikki
tok o’tkazuvchi perforli devor
2
, ichkaridan uglerodli grafit mahsuloti
3
vinaplast
235
o’lchami 4-5mm bo’lgan to’r
4
bilan
5
qisqich va
8
qulf bilan mahkamlangan
uskunalardan iborat. Qutiga tok o’tkazish uchun
6
-planka va
7
ruchkadan iborat.
Katod bo’linmasini katolit bilan vanna tubida joylashgan 9 shtuser bilan
bog’langan taxsimlagich ta’minlaydi.
TM elyuatlaridan oltin va kumushni cho’ktirish elektroliz dastgohlar ketma-
ketligi 31-rasmda tasvirlangan.
Regenerat xomashyosidan nodir metallarni cho’ktirish uchun elektroliz qilish
grafitli katodlarda va davriy tizimda tok o’tuvchi quyidagi jarayonlarga bog’liq:
regenerat miqdoriga, elektroliz davomiyligiga, 40-50
0
C bosim bilan berilishiga,
elektroliz vannasiga o’z-o’zidan yo’nalishiga katod bo’linmasiga. Grafitdan
eritmaninig o’tkazilishi natijasida oltin va kumushning cho’kishi kuzatiladi, eritma
vannadan sliv kistasi orqali bo’shatiladi va aerolift yoki nasos yordamida bochkaga
qaytariladi.
6.17-rasm. TM elyuatlaridan oltin va kumushni cho’ktirish elektroliz dastgohlar ketma-
ketligi: 1-elektroliz vannasi; 2-anod bo’linmasi; 3-katod bo’linmasi; 4-oltintarkibli elyuat
saqlanadigan elektrisitgichli idish; 5-anolit idishi; 6-qayta ishlangan elyuat uchun nasos; 7-qayta
ishlangan anolitni yig’gich idish; 8-qayta ishlangan anolit uchun nasos.
236
Eritma vanna bo’ylab toki uning tarkibidagi oltin va kumush belgilangan
miqdorda cho’kmaguncha doimiy aylanma harakatda bo’ladi. Katod bo’linmasi
grafit mahsulot olinmasdan avval TM eritmasidan tozalash uchun suv bilan yuvilib
so’ng quritiladi.
Cho’ktiruvchi elektrolizyor EU-1 ning texnologik xarakteri:
Katod bo’linmalar soni, dona......................………..................... 10
Anod bo’linmalar soni, dona........................................................ 11
Katod va anod bo’linmalari orasidagi masofa, mm kamida…........... 8
Katod bo’linmasi o’lchami, mm …....................................330x450x5
Katodning giometrik yuzasi, mm….....................................254x374x2
Katod bo’linmasi ishchi foydali yuzasi, mm ……........................20
-
25
Elektrolizyor ish unumdorligi, m
3
/kunlik….................................20
-
25
Eritmadan oltinni ajralish darajasi, %...........................................97,0
Elektrolizyordagi qarshilik, B………….........................................3-4
Elektrolizyor orqali o’tadigan elektr toki, А….............................1000
Eritma harorati, °С……............................................................40
-
50
Katolitning aylanish tezligi, m
3
/s……….......................................8
-
10
Uglerodgrafitli mahsulotning birdaniga yuklanadigan miqdori, g 1,0
-
1,5
Anolitdagi sulfat kislota konsentratsiyasi, g/l……...........................5
-
50
Anolitdagi TM miqdori, g/l kamida.. ТМ в анолите, г/л, ................0,5
Aniolit aylanma tezligi, m
3
/s………..........................................0,15-0,2
Elektrolizyor o’lchamlari, mm….....................................805x955x1320
Ishchi holatdagi elektrolizyor og’irligi, kg……….............................308
Bu regeneratsiya usuli bilan anionit AP-2, AM-2B kabilarni tozalash amalda
ishlatilmoqda. Bu sxema bo’yicha sinil, rux Ni bo’lsa sulfat:azot kislotalari bilan;
Au, Ag va Su tiomochevinaning HCl + H
2
SO
4
da eritmasi bilan temirni ammoniy
azotning ishqoriy eritmalari bilan desorbsiyalash ishlari ko’rsatilgan. Elyuirlash
eritmasi 50-55 % gacha isitiladi, bu haroratda eritma hajmi bir xil bo’lib saqlanib,
ionitlar «bag’ri» dagi metallarning barchasi to’la yulib olib chiqishga yaxshi imkon
237
yaratadi. Regeneratsiya natijasida to’yingan anionitdan 98% Au, 97% Ag, 91% Cu,
97% Zn, 96,7 % Ni, 75-80 % Fe kabi va agar bor bo’lsa Pt, Os, Ir, Ta kabi
metallarni ajratib olishga imkon beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
