O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi s. A. Rasulov, V. A. Grachev


Kislotali marten jarayonining xususiyatlari



Download 4,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/140
Sana01.05.2022
Hajmi4,75 Mb.
#601174
TuriУчебник
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   140
Bog'liq
fayl 1921 20210923

Kislotali marten jarayonining xususiyatlari.
Pechlarning futerovkasi kislotali, 
tagi kvars qumdan yasalgan. Shu boisdan kislotali jarayonda oltingugurt va fosforni 
chiqarib yuborish mumkin bo‗lmaganligidan, ularning shixtadagi miqdori juda kam 
bo‗lishi kerak. Suyuqlantirishning kislotali jarayoni asosli jarayon kabi tagni 
zapravka qilishni, yuklash va suyuqlantirishni, oksidlash, me‘yoriga yetkazish va 
oksidsizlantirishni o‗z ichiga oladi. Shlak pechga suyuqlantirish oborotidagi 
shlakdan 3—4%, shamot sinig‗idan 0,3—0,5% kiritib hosil qilinadi, asosliligi 
ohaktosh qo‗shib rostlanadi. 
Kislotali jarayon uchun kremniy- qaytarilish reaksiyalarining o‗tishi va 
shlakning oksidlash qobiliyatining pastligi xarakterlidir, shular tufayli metalldagi 
kislorod konsentratsiyasi ancha past bo‗ladi. 
Kislotali marten jarayonining ikkita turi mavjud: aktiv (kremniy qaytarilishi 
cheklangan) va passiv (kremniy qaytariladigan). 


202 
b) T, min 
3.27- rasm.
Aktiv ( a ) va passiv (b) kislotali jarayonda po‗latni suyuqlantirishda metall kimyoviy 
tarkibining o‗zgarishi. 
Aktiv suyuqlantirish jarayoni ko‗p jihatdan yuqorida bayon etilgan jarayonga 
o‗xshash. Pechga ruda beriladi, elementlar oksidlanadi va kremniyning metall 
uglerodi bilan quyidagi reaksiya bo‗yicha qaytarilishi sodir bo‗ladi: 
(SiO
2
) + [2C] = [Si] + [2СО]. 
(3.64) 
U po‗latda 0,1 —0,2% Si gacha cheklanadi. Elementlar miqdorining o‗zgarish 
xarakteri 3.27- a rasmda ko‗rsatilgan. Si va Mn larning miqdori suyuqlantirish 
mobaynida kamayadi. 
Passiv jarayonda Si va Mn lar miqdori ortadi (3.27- b rasm). Suyuq- lantirish 
tugagach, polatdagi uglerod miqdori talab etilganidan kamida 0,8% ortiq bo‗lishi 
kerak. Ruda kichik porsiyalar bilan qo‗shiladi va oksidsizlantirishga 2 soat qolganda 
to‗xtaliladi. Ohaktosh faqat boshlan- g‗ich davrda qo‗shiladi. 
Kremniyning qaytarilishi uchun yuqori temperatura zarur. Bunda kremniyning 
(3.64) reaksiyadan tashqari, quyidagi reaksiya bo‗yicha qaytarilishi sodir bo‗ladi: 
(SiO
2
) + [2Fe] = [Si] + [2FeO], (3.65) 


203 
ya‘ni kremniyning temir ikki oksidi bilan oksidlanish reaksiyasi o‗z yo‗nalishini 
o‗zgartiradi. Bundan tashqari, marganes qaytariladi: 
(MnO) + [C] = [Mn] + {CO}. 
(3.66) 
Kremniy qaytariladigan jarayonda po‗lat oksidsizlantirgichlar kiri- tilmagan 
holda qisman oksidsizlantiriladi. Po‗lat pechdan chiqari- layotganda aluminiy bilan 
oksidsizlantiriladi. 

Download 4,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish