O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qo‘qon davlat pedagogika instituti

Amaliy va seminar mashg’ulotlari 

 

268 

 

3-topshiriq. “Tushunchalar ierarxiyasi” metodikasi  

 

 

Quyida  keltirilgan  atamalar  ierarxiyasiga  e’tibor  qarating  va  ularning  joylashish 

tartibiga o‘z munosabatingizni bildiring. Har bir atamaga izoh  bering. 

 

1) o‘sish; 

 

2) rivojlanish; 

 

3) shakllanish; 

 

4) tarbiya;  

 

5) o‘z-o‘zini tarbiyalash; 

 

6) o‘z-o‘zini takomillashtirish. 

 

4-topshiriq. Shaxsning rivojlanishiga doir yondashuvlar 

 

 

Quyidagi  fikrlar  bilan  tanishing,  ularda  shaxs  rivoji  masalasi  qaysi  nuqtai  nazardan 

o‘rganilayotganligini tushuntiring. 

 

1) inson tabiiy mavjudot  bo‘lib, uning butun xatti-harakatlari tug‘ma instinkt 

va  ehtiyojlar  natijasidir.  Inson  jamiyat  talablariga  bo‘ysunishga  majbur,  shu  bilan 

birga tabiiy ehtiyojlarini ham namoyon qilib boradi; 

 

2) inson biologik mavjudot sifatida tug‘iladi, faqat hayotiy faoliyati davomida 

boshqalar  bilan  doimiy  muloqot  va  ijtimoiy  guruhlarning  ta’siri  ostida 

ijtimoiylashadi; 

 

3)  insondagi  psixik  jarayonlar  (sezgi,  idrok,  fikrlash  kabilar)  tabiiy  tavsifga 

ega, insonning yo‘nalganligi – qiziqishlari, qobiliyatlari ijtimoiy hodisa sanaladi; 

 

4)  shaxs  yaxlit tavsifga  ega bo‘lib, uning rivojiga nafaqat uning  faoliyatidagi 

o‘ziga  xosliklar,  balki  turmush  tarzi  ham  ta’sir  ko‘rsatadi.  Shu  bilan  birga  ijtimoiy 

hayot natijalari – motiv, maqsad, qiziqish kabilar ham uning rivojlanishida muhim rol 

o‘ynaydi. 

 

5-topshiriq. “Shaxsni shakllantirishning yosh davrlari” mavzusidagi toifalash jadvali 

Maktabgacha  ta’lim 

yosh davri 

Kichik 

maktab 

yoshi 

O‘rta  maktab  yoshi 

(o‘smirlar) 

Katta  maktab  yosh 

davri (o‘spirinlar) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---