O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qo‘qon davlat pedagogika instituti

Ma’ruza mashg’ulotlari 

 

199 

 

hamkorlik pedagogikasiga bo‘lgan shaxsiy yondashuv; 

o‘zlashtirish (muvaffaqiyat) - o‘qitish jarayonida bolalar rivojlanishining eng muhim 

sharti; 

sinfdagi fayz: xayrixohlik, o‘zaro yordam; 

xatolaridan ogoh qilish, lekin xatolar ustida ishlash emas; 

o‘quv materialining ketma-ketligi, izchilligi; 

vazifaning har bir o‘quvchiga qulayligi va ularga alohida-alohida bo‘lib berilishi; 

asta-sekin to‘liq mustaqillikka o‘tish; 

bilag‘on o‘quvchi vositasida bilmaydigan o‘quvchilarni o‘qitish. 

S.N.Lisenkova  metodikasining  xususiyati  shundaki,  qiyin  mavzular  dasturda 

belgilangan  soatlarda  emas,  balki  undan  oldin  o‘rganila  boshlanadi.  Bu  istiqbolli 

tayyorgarlikdir.  Istiqbolli  tayyorgarlik  o‘rganilishi  yaqinlashib  kelayotgan  qiyin 

mavzularni  yo‘l-yo‘lakay  o‘tishning  boshlanishidir.  Umumlashtirish  bu  muayyan 

bilimlar asosidagi mavzuni umumlashtirishdir. 

 

S.N.Lisenkova metodikasi asosida materialni o‘zlashtirish uch bosqichda kechadi: 

1. Kelgusida o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan bilimlarni oldindan kichik hajmlarda berib 

borish; 

Yangi tushunchalarni aniqlashtirish, ularni wnumlashtirish va qo‘llash; 

Fikrlash usullari va o‘quv xatti-harakatlarining ravonligini rivojlantirish. 

Inge Unt, A.S. Graniskaya, V.D. Shadrikov tadqiqotlarida individual o‘qitish o‘quv 

jarayonini tashkil etish shakli, modeli sifatida belgilanadi. 

Unda: 

pedagog faqat birgina talaba bilan o‘zaro munosabatda bo‘ladi; 

bir  talaba  faqat  o‘qitish  vositalari  (kitoblar,  kompyuter  va  b.)  bilan  o‘zaro  aloqada 

bo‘ladi. 

Individual  o‘qitishda  faoliyatning  mazmuni,  metodlari  va  surati  talabaning 

xususiyatlariga moslashtiriladi. 

Shaxsiy yondoshish deganda: 

pedagogikaning  tamoyili  bo‘lib,  unga  ko‘ra  pedagog  o‘quv  —  tarbiya  ishlari 

jarayonida talabalarning shaxsiy xislatlarini hisobga olgan holda ayrim talabalar bilan 

individual  model  bo‘yicha  o‘zaro  munosabatda  bo‘lish  hamda  individual 

xususiyatlarga asoslanish; 

o‘quv jarayonida talabalarning individual xususiyatini hisobga olish; 

barcha talabalarning rivojlanishigina emas, balki har bir talabaga alohida rivojlanish 

uchun psixologik-pedagogik tadbirlaryaratish tushuniladi. 

O‘qitishni individuallashtirish: 

o‘quv  jarayonini  tashkil  yetish  bo‘lib,  unda  o‘qitish  usullari,  suratini  tanlash 

---