O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 1,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/185
Sana31.07.2021
Hajmi1,96 Mb.
#133854
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   185
Bog'liq
arxeologiya asoslari (2)

Olduvay  g’orida  shell  davriga  oid  tosh  qurollarni  topish  bilan  birga  odam  suyagi 
qoldiqlarini  ham  topadi.  Olim  uni  pitekantropning  zamondoshi  sifatida  ko’rib, 
zinjantrop” (avstralopitek – janub odami) deb ataydi. Homo habilis deb atalgan bu 
odam tipi bundan 2,5-3 mln. yil avval yashagan.  
1963 yilda Xitoy olimi Vu Xuanxe daryosi o’rta oqimida Lyandyan manzilidan 
qadimgi  odam  qoldig’ini  topadi.  Uning  sinantropga  nisbatan  ancha  qadimiy 
bo’lganligi aniqlandi. Fanda u «Lyandyan arxantropi» deb nom oldi. 


1963  yilda  Toshkent  viloyati  Ohangoron  tumanida  Mingbuloqdan  hozirgi 
kunimizdan  400-500  ming  yillar  muqaddam  yashagan  sinantrop  turiga  oid  qazilma 
odam qoldiqlari topilgan. 
Shunday  qilib,  antropologik  topilmalarni  izlash  va  ularni  o’rganish  bugungi 
kungacha  ham  davom  etib  kelmoqda.  2000-2004  yillar  davomida  Qashqadaryo 
vohasi  Kitob  tumani  tog’li  hududlarida  olib  borilgan  tadqiqot  ishlari  jarayonida 
(o’zbek-amerika  qo’shma  ekspeditsiyasi)  Oyoqchisoy  vodiysida  Angilak  g’ori 
tadqiq etilib neandertal tipiga mansub odamning oyoq suyagi topildi. Bu viloyatimiz 
tarixidagi eng diqqatga sazovor topilma bo’ldi.  
Demak, 
1.  Odamzod  tabiatning  ajralmas  bir  bo’lagi  sifatida  Yer  tarixining  ma’lum  bir 
bosqichida  hayvonot  olamidan  ajralib  chiqdi.  U  jonivor  fanda  eng  oliy  tipdagi 
«odamsimon maymun» deb atalmoqda. 
2.  Ajdodlarimizning  hayvonot  olamidan  odamzod  dunyosiga  qo’ygan  birinchi 
qadami avstralipiteklar davrida sodir bo’ldi. 
3.  Odamzodning  ilk  ajdodlari  zinjantrop  va  pitekantroplar  toshni  toshga  urib 
mehnat qila boshlaydilar. Mehnat odamzodni hayvonot olamidan ajratdi.  
4.  Odamzod  o’zining  ajdodi  –  sinantroplar  davrida  olovni  kashf  etdi  va  shu 
tufayli  ajdodlarimiz  go’shtni  olovda  chala  pishirgan  holda  iste’mol  qila  boshladilar. 
Pishirilgan go’shtni iste’mol qilish natijasida ularning fikrlashida o’zgarish yuz berdi 
va  odamning  biologik,  jismoniy  tuzilishida  hozirgi  zamon  odami  tomon  ijobiy 
o’zgarishlar sodir bo’la boshladi. 
Kramonon  odami  zamonasiga  kelib  ilk  ajdodlarimizning  biologik,  jismoniy 
tuzilishi hozirgi zamon odamidan farq qilmaydigan holatga kirdi. Kramon’onlar davri 
urug’chilik  jamoasining  boshlanishi  birinchi  jamoachilik  kurtagining  tugilishidir.  Bu 
o’zgarishlarning barchasiga inson o’z mehnati tufayli erishdi. 
Yuqorida  ko’rdikki,  tabiiy  tanlanish  va  jinsiy  saralanish,  shuningdek  birinchi 
navbatda  mehnat  jarayonida  inson  tafakkurining  rivojlanishi  natijasida  neandertal 
qiyofadagi odamlar hozirgi qiyofadagi kishilarga aylana bordilar. Ular ham aqliy, ham 
jismoniy jihatdan kamol topib, uzoq vaqt davom etgan rivojlanish jarayonida hozirgi 
qiyofadagi kishilarni shakllantirdi va shu bilan antropogenez jarayoni nihoyasiga etdi. 
Huddi  shu  davrda  evropoid,  negroid  va  mo’g’ul  deb  nomlangan  dastlabki  irqlar 
vujudga keldi. Insoniyat o’zining hozirgi qiyofasiga yetib kelguncha 2-3 million yillik 
katta  tarixiy  davrni  bosib  o’tdi.  Bu  kishilar  fanda  «homo  sapines»  -  «aql-idrokli 
odamlar», deb ataladi. 
Paleolit – odamning shakllanish davri hisoblanadi. Bu davrda odamlar ibtidoiy 
gala davridan urug’chilik tuzumiga o’tishgan. Odamlar o’zlari uchun tosh, suyak va 
yog’ochdan ov hamda mehnat qurollari yasay boshlashgan. Bir toshga ishlov berish 
uchun  odam  ikkinchi  toshni,  suyak  yoki  yog’ochni  ishga  solgan.  Tosh  qurollariga 
ishlov berish texnologiyasiga qarab ularni quyidagi bosqichlarga bo’lish mumkin: 

Download 1,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish