O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Ko’lbuloq makoni. 1, 2, 3 qatlamlari so’nggi paleolit davriga mansub bo’lib, 
bu  qatlamlardan  gulxan,  ko’mir  qoldiqlari,  kul,  tosh  buyumlar  –  nukleuslar,  tishli 
tosh  qurollar,  qirg’ichlar,  tosh  paykonlar,  sixchalar,  plastinkalar,  tosh  pichoqlar, 
shuning-dek, bug’u, yovvoyi ot, sirtlon, arxar kabi hayvonlarning suyaklari topilgan.  

---

Samarqand  makoni.  Samarqand  shahri  markazida  topilgan.  Qazishma 
jarayonida  100  kv.  m  ga  teng  keladigan  to’g’ri  burchak  shaklidagi  chayla  qoldig’i 
topilgan. Chayla soy bo’yiga joylashgan bo’lib, ibtidoiy odamlarning kundalik hayoti 
shu soy sohilida ovchilik bilan kechgan. Chayla o’rnida gulxan qoldig’i, tosh qurollar 
tayyorlaydigan maydonchalar, chayla ustunlarining qoldiqlari topilgan.      
So’nggi  tosh  asriga  kelib,  mustye  davri  neandertal  odami  o’rnini  hozirgi 
qiyofadagi  kromanon  odami  egallay  boshlaydi.  Samarqand  makonidan  ham 
kromanon odami suyagi qoldiqlari topilgan. Arxeologik qazuv ishlai jarayonida 3 m 
20 sm chuqurlikda hozirgi qiyofadagi odamning pastki jag’ suyagi va 9 ta tishi, qo’l 
suyak-lari  topilgan.  Antropolog  olim  T.Xodjayovning  tadqiqoti  natijasida  topilgan 
suyaklar 25 yoshlar atrofidagi ayolga mansub ekanligi aniqlandi.   
Keyingi  qatlamda  olib  borilgan  tadqiqot  ishlari  natijasida  2  m  80  sm  chuqur-
likdan odamning 10 ta tishi va pastki jag’ suyagi topildi. Olib borilgan antropologik 
tadqiqotlar  ularni  35  yoshli  ayolga  tegishli  ekanligi  aniqlangan.  Shuningdek,  yosh 
bolaga  tegishli  oziq  tishi  va  pastki  jag’i  topilgan.  Tosh  qurollari  bilan  birga  dengiz 
chig’anog’i,  oq  qayroq  tosh  topilgan.  Ular  ayollar  uchun  taqinchoq  yoki  tumor 
vazifasini bajargan.