O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

XIX asrning birinchi yarmida Rossiyaning ijtimoiy - iqtisodiy taraqqiyoti.
Dekabristlar qo'zg'oloni (1825 yil).
XIX asr boshlarida Rossiyada kapitalistik elementlarning paydo bo'la boshlashi ko'zatiladi. XIX asr boshlarida kelib tukuvchilik sohasida dastlab mashinalashgan texnikalardan foydalanila boshlandi. Qishloq xo'jaligida sanoat ishlab chiqarishi uchun katta ahamiyatga ega bo'lgan qand lavlagi yetishtirish, mayin junli qo'ychilik rivojlantirildi. Biroq krepostnoylik munosabatlari qishloq xo'jaligida radikal o'zgarishlarni amalga oshirishga yo'l qo'ymayotgan edi.
XIX asr boshlarida Rossiyaning hukumron doiralari ijtimoiy ziddiyatlarni yumshatish uchun davlat apparatini kuchaytirishga harakat qildi. Senat qayta tashkil qilinib, kollegiyalar o'rniga ministrliklar joriy qilindi. 1803 yilgi «Erkin g'allakorlar» haqidagi qonunga ko'ra, to'lov yo'li bilan va yer uchastkasi bilan ta'minlash sharti asosida pomeshchiklarning dehqonlarni krepostnoylikdan ozod qilishini e'lon qildi. Ammo dshqonlarni ozod etish shartlari juda og'ir bo'lib, XIX asrning birinchi choragida bor - yo'g'i 47 raing dehqon ozodlikka chiqdi.
Alcksandr 1 hukumronligining dastlabki yillarida mamlakatning ichki va tashqi siyosati masalalari «Maxfiy komitet» yig'ilishlarida muhokama qilingan. bu komitetga podshoga eng yaqin va ta'sirga ega bo'lgan kishilar a'zo bo'Iishgan. Til'zit sulhi (1807-yil) dan keyin Fransiya bilan munosabatlarini biroz yaxshilanishi natijasida maxfiy komitet tarkibidagi isloholchilikka moyil bo'lgan byurokratik guruh faoliyati kuchaydi. Islohotlar rejasining loyihasini tayyorlash ishi M.M. Spyeranskiyga yuklatilgan. Uning loyixasiga ko'ra, Rossiyada konsititutsion monarxiya o'rnatish, mulkiy senzrga asoslangan murakkab tizimli va'killar organini to'zish, qonun chiqaruvchi alohida « Davlat kengashi» tashkil qilish va u qabul qilgan qonunlarni podsho tomonidan tasdiqlanishi nazarda tutilgan cdi. Ushbu loyiha Rossiyada burjua o'zgarishlarini amalga oshirishga qaratilgan edi. Loyihaning faqat «Davlat kengashi» haqidagi punkti joriy qilindi. Reaktsion dvoryanlarning talabi bilan Spycranskiy vazifasidan ozod etilib, surgun qilindi.