O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 2,34 Mb.
bet140/216
Sana13.07.2022
Hajmi2,34 Mb.
#785009
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   216
Bog'liq
Yangi tarix.Q.Nasriddinov.

Angliyaning tashqi siyosati.
Liberallarning mustamlakachilik siyosati 1905-1911 yillardagi Erondagi inqilobni bostirdi. Xitoyda 1911 -yilgi inqilobga qarshi chiqqan reaksion kuchlarini qo`llab -quvvatladilar.
Hukumat Hindiston xalqlarining milliy ozodlik kurashini shavqatsizlik bilan jazoladi. 1906-yilda Hindiston Milliy Kongressi partiyasi Hindistonga o’z -o’zini boshqarish huquqini berishni talab qildi. Uning davati bilan ingliz tovarlariga baykot e'lon qilindi. Bu ingliz kapitalistlariga katta zarar yetkazdi. Hind xalqiga qarshi terror siyosati kuchaytirildi. 1907 -yilda Hindistonda yigMlishlar va matbuotga qarshi qafiy qonunlar qabul qilindi. Yig`ilish qatnashchilarini jazolash kuchaytirildi.
1909 -yilda Hindistonda qonun chiqaruvchi kengashlarning tarkibi kengaytirildi. Hind burjuaziyasining vakillari kengashi tarkibiga kiritildi. Angliyadagi ko`chib borgan inglizlar joylashgan mustamlakalardan Kanada -Avstriya, Yangizellandiya, Janubiy Afrikada mustamlakani olgan milliy burjuaziyaning tazyiqi ostida hukumat bu mustamlakalarga oxz -o`zini -dominionlik huquqini berdi. Bu huquqqa 1866 yilda Kanada erishgan edi.1900 yilda yangi Zellandiya, 1910 yilda Janubiy Afrika ittifoqi dominionlik huquqini oldi. 1901 -yilda Panama kanali masalasida AQSH ga "Yon berish" va AQSH -Kanada chegara masalalari hal qilindi. 1902-yilga kelib, Yaponiya bilan shartnoma imzolandi va unga katta moliyaviy yordam ko`rsatildi. 1904-yili Angliya bilan Fransiya o’rtasida shartnoma tuzilib, u Antanta nomini oldi. Angliya va Fransiya Misr-Marokash masalasi bo`yicha kelishib oldilar. 1907-yil 31-avgust Angliya -Rossiya bitimi tuzildi. O`rta sharq va Erondagi ziddiyat hal qilindi. 1912-yilga kelib Angliya va Fransiya Yevropada urush hafi ro`y bergan taqdirda maslahatlashib harakat qilishga kelishdilar.
Mamlakat ijtimoiy harakatida ikki yo`nalish: inqilobiy va opportunistik kuchlarning kurashi ommaviy harakat yuksalgan sharoitda kuchayib ketdi. 1905-yilning yozida mamlakatda ommaviy metingchilar to`lqini yoyildi, ish tashlashlar harakati kuchaydi. 1905-yilda 93 ming kishi ish tashlashgan bo`lsa, 1906-yilda ularning soni 217 ming kishiga yetdi. 1907 -yil to’qimachilarning, temiryoMchilar va mashinasozlarning ish tashlashi yuz berdi. 1910 -yilda ish tashlashning yangi to’lqini boshlandi. Shu yil yozida ish shimoliy sharqiy tumanlaridagi temiryo`lchilarning, Shodlandiyadagi kemasozlik korxonalari ishchilarining, Lankasher to`qimachilarining, Janubiy Uels konchilarining ish tashlashlari bo`lib o`tdi. Bu chiqishlar shiddatli tus olib, qo`shini bilan qonli to`qnashuvlar yuz berdi. 1911 -yilda dokerlar ish haqini oshirishni talab qildilar. Iyunda boshlangan kurash avgustda xo’jayinlar tomonidan talabni qondirish bilan tugadi va dokerlar o"z ishlariga qaytdilar. 1912 yilga kelib o’tgan konchilarning zabostobkasi ingliz ishchilarining eng katta chiqishi boMdi. Ularga ko’mir qazuvchi ishchilar ko’maklashishdi. Bu harakatda har ikki tomondan bir milliondan ortiq ishchi ishtirok etdi. 1912 -yildan so’ng to urush boshlangunga qadar Angliyada ishchilar harakati o`sishi davom etdi. Ijtimoiy harakatning keng yo`nalish va yanada yuksalishi natijasida ishchilar ommasi liberallar partiasidan chekina boshladi. Tred yunionlarning 1899 —yilda Plimutda bo`lib o’tgan navbatdagi kongressibundan buyon parlamentga tagMn ham ko’proq ishchilar, deputatlar o`tkazishi yo`llari va vositalarining qidirishi masalasidan maxsus konferensiya chiqarishga qaror qildi.



Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   216




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish