O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti

130-mashq
. Matnni o`zbеk tiliga o`giring. Har ikki tildagi obyеktli birikmalarning 
ifodalanishini qiyoslab ko`ring.
Красная книга 
Международную красную книгу предложил создать английский учёный Питер 
Скотт, много сделавший для охраны природы земли. А потом во многих странах были 
созданы свои такие книги. 
Но нужны ли такие книги в каждой стране? Ведь есть же международная 
Красная книга. Дело в том, что какие нибудь животные или растения в одной стране 
могут быть обычными, а в другой – редкими. В международной Красной книге их не 
будет. Но в стране, где такие животные или растения редкие, они могут исчезнуть 
совсем. Поэтому их в этой стране надо беречь и охранять. Кроме того, национальные 
Красные книги дают материал для международной Красной книги.
143-mashq.
Nuqtalar o`rniga zarur so`z va qo`shimchalarni qo`ygan holda gaplarni 
ko`chiring. Har bir maqolning mazmunini o`z so`zlaringiz bilan tushuntirib bеring. 
1. Bеhunar… hunari yalqovlikdir. 2. … … guruhimizda … talaba o`qiydi. 3. Odob - … … 
zеb-ziynati. 4. … pichoq… sopi oltin. 5. … … qo`li gul: qayеrga tеgsa, o`sha yеrni bo`ston qiladi. 
6. Og`zi bo`sh… ichida gap yotmas. 7. Baxil… bog`i ko`karmas. 8. … farzand yurtingni bog` 
qiladi, … farzand ko`ksingni dog` qiladi. 9. Odam… yuzi oftobdan issiq. 10. Kеrakli tosh… 
og`irligi yo`q. 
 

---

146 
35-MAVZU: YOSH OLIMLAR. REFERAT MATNI, UNING TUZILISHI VA IFODA 
MATERIALLARINING XUSUSIYATLARI
 
 
O‘zbekistonda Yoshlar akademiyasi tashkil etiladi 
 
Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portalida “Yoshlarni ilm-fan
sohasiga jalb etish va ilmiy-ijodiy faoliyatini qo‘llab-quvvatlash tizimini takomillashtirish
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi hujjat loyihasi joylashtirildi. Qayd etilishicha, ilmiy-tadqiqot
faoliyatiga iqtidorli yoshlarni jalb etish natijalari tahlili mazkur sohada qator tizimli
muammolar va kamchiliklar mavjudligini ko‘rsatgan. Jumladan: ikkinchidan,
mamlakatimizda ilm-fan va ta'lim sohalarini rivojlantirish doirasida chuqur ilmiy tadqiqotlar 
o‘tkazish uchun yosh malakali mutaxassislarni tanlab olishda yosh olimlar va iqtidorli
yoshlarning umumiy ma'lumotlar bazasi yaratilmagani jiddiy qiyinchiliklar tug‘dirmoqda; 
ikkinchidan, yoshlar orasidan davlat mukofotlari laureatlari, respublika va xalqaro olimpiadalar 
g‘oliblari bilan tizimli ishlar olib borilmay, ularga faqat qimmatbaho mukofotlar hamda ta'lim 
jarayonida belgilangan ayrim imtiyozlar berish bilan cheklanib qolinmoqda; uchinchidan, 
iqtidorli yoshlar va yosh olimlarni taniqli olimlar rahbarligida ilmiy-tadqiqot faoliyatida 
birlashtiruvchi va ilmiy maktablarni rivojlantirishga xizmat qiluvchi yagona tizim mavjud 
emas. Vazirlik va idoralar huzurida tashkil etilgan Yosh olimlar kengashlari faoliyatini
moliyaviy qo‘llab-quvvatlash choralari ishlab chiqilmagan; to‘rtinchidan, O‘zbekiston
Respublikasi Fanlar akademiyasini doimiy a’zolarini kadrlar zaxirasi bilan to‘ldirishmasalasi 
keskinligicha qolmoqda, akademiklarni o‘rtacha yoshi hozirda 77 yoshni tashkil etadi.
Yoshlar akademiyasi doirasida o‘zining faolligi, erishgan yutuqlari salmog‘i,
iqtidori, ilmiy salohiyati bilan alohida ajralib turgan, ilmiy tadqiqotlar olib borishga
ishtiyoqi baland yoshlarni munosib taqdirlash uchun “Yosh erudit”, “Akademik shogirdi”
va “Yosh akademik” ko‘krak nishonlari ta'sis etiladi.