O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

 
2.2. Gaz separatorlarining ishlash prinsipi 
Kon qurilmalarida gazni tashishga tayyorlashda gazning tarkibidan har 
qanday usullarda suvni va suyuqlik komponentlarini ajratib olishda aralashmadagi 
komponentlarning har xil fizik xossalariga asoslangan tartibda ta’sir etuvchi 
ajratgichlarning konstruksiyalari qo‘llaniladi. Gazni suyuqlik tomchilaridan va 
mexanik aralashmalardan ajratishda gravitatsiyali va inersion prinsipli ajratgichlar 
ko‘proq qo‘llaniladi.
Konstruktiv jihozlanishi bo‘yicha
– ajratgichlar inersion tartibda 
qo‘llanilishiga muvofiq ikki turga bo‘linadi: 
jalyuzli
– gazdan suyuqlik gaz oqimini 
yo‘nalishini ko‘p marta o‘zgartirish hisobiga ajraladi;
siklonli 
– gazni buralma 
oqimini hosil qilish orqali amalga oshiriladi.
Geometrik shakliga muvofiq
– ajratgichlar tik, yotiq va sferik ko‘rinishda 
bo‘ladi. Bu konstruksiyalarning har biri ma’lum afzalliklarga va kamchiliklarga 
ega.
Tik ajratgichlar
– oqimning pulsatsiyasida yaxshi ishlaydi va yengil 
tozalanadi. Suyuqlik maydonining yuzasini kichikligi boshqa turdagi ajratgichlarga 
nisbatan suyuqlikni teskari bug‘lashini keskin kamaytiradi. Tik ajratgichlarning 
afzalligi – suyuq fazaning chiqib ketishida sath rostlagich ishi ishonchlidir. 

---

30 
Yotiq ajratgichlar
– tashishda qulayligi, katta hajmdagi gazlarni ishlashda 
tejamkordir. Bir xil o‘tkazuvchanlikda yotiq ajratgichning diametri tik ajratgich 
diametridan kichik bo‘ladi.
Ajratgichlar 
turlariga 
bog‘liq 
bo‘lmagan 
holda 
ajratgichlarga, 
koagulyatsiyali (cho‘kindi hosil qiluvchi) va yig‘ma seksiyali bo‘ladi.