O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

2.3-rasm. Rektifikatsiyalash jarayonining texnologik sxemasi:

1
- sig‘im; 
2
– xom-ashyoni uzatish chizig‘i; 
3
- nasos; 
4
- deflegmator; 
5
- rekti-
fikatsiya kolonnasi; 
6 
– bug‘ oqimi chizig‘i; 
7
– chiquvchi aralashmani qizdirilgan 
oqimi; 
8
- bug‘lantirgich; 
9 
– chiquvchi aralashmani ortiqcha oqimi; 
10 
– havoli 
sovutish apparati; 
11
– bug‘li oqim; 
12
– rektifikatsiya seksiyasi; 
13
– reflyuksni 
uzatish chizig‘i; 
14
– suyuqlikni yig‘gich; 
15 
– kar likopcha; 
16 
– past haroratli 
qaynovchi fraksiya chizig‘i; 
17
– yuqori haroratda qaynovchi fraksiya chizig‘i . 
Suyuqlik yig‘gichdan (14) suyuqlikning bir qismi (13)-chi chiziq orqali 
326 kg/soat miqdorida sug‘orish uchun kolonnaga qaytariladi, past haroratli 
qaynovchi balans miqdori 390 kg/soat (16)-chi chiziq orqali tayyor mahsulot 
to‘planadigan sig‘imga olib chiqiladi. Kolonnadagi xom-ashyo oqimining 

---

29 
bug‘lanmagan qismi (yuqori haroratda qaynovchi) 236 kg/soat miqdori (17)-chi 
chiziq orqali oraliq sig‘imiga olinadi.
3-variant bo‘yicha samaradorlik 
Bu taklif qilingan ko‘p komponentli aralashmalarni ajratish usuli 
rektifikatsiyalash yo‘li orqali kapital va energetik xarajatlarni kamaytiradi, 
kolonnaga berilguncha dastlabki aralashma sovutuvchi suyuqlik sifatida xom-
ashyo sig‘imi va deflegmator oralig‘ida retsirkulyatsiyalanadi, deflegmatorda 
qizdiriladi, olinadi va kolonnaga yoki xom-ashyoni bug‘lantirgich sifatida 
uzatiladi hamda sanoatda qo‘llaniladi.