O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

turistik  mahsulot
  –  bu  sayohatlar  chog‟ida  turistlarning 
ehtiyojlarini  qondiradigan  va  ular  tomonidan  haqi  to‟lanishi  lozim  bo‟lgan  har 
qanday  xizmat.  Amalda 
asosiy
  va 
qo‟shimcha  xizmatlar
  tushunchasi  mavjud. 
Biroq  iste‟mol  xossalari  nuqtai  nazaridan  ularning  o‟rtasida  biron-bir  jiddiy  farq 
yo‟q.  Masalan,  kompleks  xizmatlar  tarkibiga  kiritilgan  ekskursiyalar  asosiy 
xizmatlar  hisoblanadi,  biroq  turist  ularni  o‟zi  bo‟lib  turgan  joyda  mustaqil  tarzda 
sotib olsa, ular qo‟shimcha xizmatlarga aylanadi.  
Shunday  qilib,  asosiy  va  qo‟shimcha  xizmatlar  o‟rtasidagi  farq  ularning 
turist  tomonidan  dastlabki  tarzda  sotib  olingan  turistik  xizmatlar  paketi  yoki 
kompleksiga bo‟lgan munosabatida namoyon bo‟ladi. 
Amaliy  faoliyatda  asosiy  turistik  mahsulot 
kompleks  xizmatlar  ko‟rsatish 
hisoblanadi.  Kompleks  xizmatlar  turistlarga  bitta  “paket”da  sotiladigan 
xizmatlarning standart to‟plamini (pekij-turlarni) o‟zida ifodalaydi.  
Moddiy-ashyoviy  shaklga  ega  bo‟lgan  tovarlar  bilan  o‟xshashlik  bo‟yicha, 
turistik mahsulotda ham uch daraja ajratiladi: 

 
g‟oyaga muvofiq mahsulot; 

 
amalda yaratilgan mahsulot; 

 
qo‟llab-quvvatlangan mahsulot. 
Har qanday turistik mahsulot zamirida  muayyan ehtiyojni qondirish yotadi. 
Shu tufayli ham mahsulot o‟zagini, uning mohiyatini muayyan 
g‟oya
, ya‟ni uning 
ma‟lum  muammoni  echishga,  konkret  ehtiyojni  qondirishga  qaratilganligi  yotadi. 
Turist  amalda  nima  sotib  oladi?  Amalda  u,  yuqorida  qayd  etib  o‟tilganidek, 
muayyan  xossalar  to‟plamiga  ega  bo‟lgan  mahsulotni  emas,  balki  uning  o‟z 
ehtiyojini qondirish qobiliyatini sotib oladi. Binobarin, turistik korxona uchun o‟z 
mahsuloti  xossalarini  taqdim  etish  va  tarqatish  emas,  balki  o‟z  mijozi  undan 
amalda foyda va naf ko‟rishi birinchi darajali ahamiyat kasb etadi.